មតិ​សាធារណ​ជន​​​ជុំវិញ​សវនាការ​លើ​បណ្តឹង​សាទុក្ខ​​របស់ ឌុច

ស៊ាវ វណ្ណឌី ភេទប្រុស អាយុ៦៥ឆ្នាំ មកពីខេត្តក្រចេះ ដើម​បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី​ក្នុង​សំណុំ​រឿង ០០១


ខ្ញុំជឿថា តុលាការមិនដោះលែង ឌុច ឱ្យរួចខ្លួននោះទេ។ ចំពោះខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំចង់ឱ្យ​គាត់​ទទួល​ទោស​ជាប់​ពន្ធនាគារ​អស់​​មួយ​​ជីវិត ប៉ុន្តែវា​អាស្រ័យ​លើ​តុលាការ​​ជា​អ្នក​សម្រេច​​នៅ​ក្នុង​សាលក្រម​ក្នុង​រយៈពេល​​ ​៣ខែ​ ខាង​មុខ។ មិនថាសាលក្រមនោះសម្រេចថាយ៉ាងម៉េចទេ ខ្ញុំស្ងប់​ចិត្តចំពោះ​ការស្លាប់របស់ប្អូនប្រុសខ្ញុំហើយ។


អំពី​សំណង​វិញ ខ្ញុំ​ចង់​ឱ្យ​មាន​ការ​ចារ​ជា​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​សម្រាប់​ក្មេង​ជំនាន់​ក្រោយ ឬ​បង្កើត​ជា​​សារៈមន្ទីរ​ឬ​បណ្ណាល័យ​នៅ​តាម​វិទ្យាល័យ មហាវិទ្យាល័យ សម្រាប់​ជា​​កេរ​ដំណែល​ដល់​មនុស្ស​​ជំនាន់​ក្រោយ។


សុម៉ាលី ភេទស្រី អាយុ១៩ឆ្នាំ និស្សិត​នៅ​សាលា​បណ្តុះ​បណ្តាល​គរុកោសល្យ​ខេត្ត​កណ្តាល


សាលាក្តីនេះល្អ វាបង្កើនជំនឿ​ទុក​ចិត្ត​របស់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​លើ​រដ្ឋាភិបាល។ ហើយ​វា​ក៏​ល្អ​សម្រាប់​​ក្មេងៗ​ជំនាន់​ក្រោយ​ យើង​អាច​សិក្សា​ពី​សាលាក្តី​នេះ​ ​ហើយ​យើង​​នឹង​​មិន​​ធ្វើ​​អ្វីៗ​ដូច​ដែល​ខ្មែរ​ក្រហម​បានប្រព្រឹត្ត​ឡើយ។


ឌឹម ចាន់ណា ភេទប្រុស អាយុ២០ ឆ្នាំ និស្សិត​នៅ​សាលា​បណ្តុះ​បណ្តាល​​គរុកោសល្យ​ខេត្ត​កណ្តាល


សាលាក្តីនេះល្អ ដោយសារ​វា​លាត​ត្រដាង​នូវ​ការពិត​អំពី​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​ ហើយប្រជាជន​អាចសិក្សា​អំពី​ការពិត​នេះ។ ខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំ​ជឿថាសាលាក្តីនេះនឹងនាំមកនូវយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ។


ជ្រឹង គឹមហេង ភេទស្រី អាយុ៥៧ឆ្នាំ មកពីខេត្តកំពង់ធំ


សាលាក្តីនេះ​ជួយជនរងគ្រោះ​ឱ្យ​មាន​អារម្មណ៍​ធូរស្រាល ដោយសារ​ថា​មាន​អ្នក​ដោះស្រាយ​ការ​​ឈឺចាប់​ពី​របប​ខ្មែរ​ក្រហម។


ខ្ញុំគិតថាដំណើរការនេះមានយុត្តិធម៌គ្រប់គ្រាន់ហើយ ដោយសារ​ភាគី​នីមួយៗ​ មាន​មេធាវី​តំណាង​គ្រប់ៗគ្នា ហើយ​​​ការ​ជជែក​តវ៉ា​គឺល្អ​ដែរ។


ក្នុងនាមជាពុទ្ធសាសនិកជនមួយរូប ខ្ញុំគិតថា សាលក្រមមុន​វាយុត្តិធម៌សម្រាប់ ឌុច និង​សម្រាប់​​​​ជន​​រងគ្រោះ​ហើយ​ ព្រោះថា​គាត់​ក៏​ស្ថិត​​​នៅ​ក្រោ​ម​បញ្ជារ​គេ​ដែរ។ គាត់​មិនមែន​ចេះតែ​ធ្វើ​ការងារ​ហ្នឹង​ខ្លួន​ឯង​​ឯណា។ ច្បាប់​​របស់​​សាលាក្តី​នេះ​បាន​លើក​ឡើង​ថា សាលាក្តី​ជំនុំជម្រះ​តែ​មេ​ដឹកនាំ​ជាន់ខ្ពស់ និង​ជន​ទាំង​​ឡាយ​​​ដែល​ទទួល​​ខុស​ត្រូវ​ខ្ពស់​បំផុត។ ហើយ​ដូច ឌុច និយាយ​អញ្ចឹង​ គាត់​ទទួល​បញ្ជា​​ពី​​មេ​​ខាង​លើៗ ដូចជា នួន ជា ដូចជា សុន សេន អីហ្នឹង។ ដូច្នេះ គាត់​មិនមែន​ជា​មេ​ដឹកនាំ​ជាន់​ខ្ពស់​ទេ ប៉ុន្តែ​គាត់​​​ទទួល​​បញ្ជារ​ពី​គេ។


ខ្ញុំថា ដាក់គុកគាត់​ ៣០ឆ្នាំ គឺយុត្តិធម៌​គ្រប់គ្រាន់​ហើយ។ ខ្ញុំគិតថា គាត់មិនអាច​រស់​នៅ​​ដល់​៣៥ទៀតទេ។ ខ្ញុំសុំស្មារទោសដែលនិយាយបែបនេះ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា ការដែល​បានតុលាការ​សម្រេចនេះគឺ​ដើម្បី​បំពេញចិត្តជន រងគ្រោះ ឲ្យជនរងគ្រោះអស់ចិត្ត។


ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណងវិញ ខ្ញុំគិតថា តុលាការគួរតែ​ផ្តល់​សំណង​ដល់​ដើម​បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី​តាម​អ្វី​ដែល​គាត់​​ទាមទារ​ ព្រោះថា​គាត់​មិន​ទាមទារ​ច្រើន​ប៉ុន្មាន​ទេ។


ខ្ញុំជឿថា តុលាការ​នេះ​នាំ​យុត្តិធម៌​សម្រាប់​ជន​រងគ្រោះ​ទោះបីជា​វា​មិន​ច្រើន​ក៏ដោយ​នៅ​ពេល​នេះ ប៉ុន្តែ​ដំណើរការ​នេះ​វា​កំពុងតែ​បន្ត​ទៅ​មុខ​ នៅ​សំណុំ​រឿង​០០២ ទៀត។ តុលាការ​នេះ​នាំ​សេចក្តី​សង្ឃឹម​មក​ឱ្យ​ប្រជាជន ដូចថា​នៅ​ទីបំផុត​មាន​អ្នក​ដោះស្រាយ​រឿង​ទុក្ខ​សោក​ ការ​ឈឺចាប់​របស់​គាត់ ហើយ​គាត់​ទទួល​បាន​យុត្តិធម៌​ដែល​គាត់​រង់​ចាំ​អស់​រយៈ​ពេល​ជាង​៣០ឆ្នាំ​ហើយ។


ភឹង ហ្គុតស៊ុនថារី ភេទស្រី ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីនៅក្នុងសំណុំរឿងលេខ ០០១


តាមការសង្កេតរបស់ខ្ញុំ សវនាការពេលនេះ លោក​ចៅក្រម​ប្រធាន​បាន​ផ្តល់​ពេល​​វេលា​គ្រប់គ្រាន់​​សមល្មម​​ឱ្យ​​គ្រប់​​ភាគី​​និយាយ​បាន​លម្អិត ហើយ​បាន​សន្និដ្ឋាន​នូវ​អ្វី​ដែល​គាត់​ចង់​បាន ដែល​ខុស​ពី​​លោក​ចៅក្រម​​​ប្រធាន​អង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​សាលា​ដំបូង​ គាត់​កាច​ ហើយ​មិន​បាន​ផ្តល់​​ពេល​គ្រប់គ្រាន់​សម​ល្មម​​ឱ្យ​​គ្រប់​ភាគី​និយាយ​ឡើយ។


កាលពីព្រឹកមិញនេះ ខ្ញុំបានស្តាប់​មេធាវីតំណាង​ដើម​បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី​ពន្យល់​អំពី​ការ​ទទួល​ស្គាល់​អ្នក​ដាក់​ពាក្យ​សុំ​តាំងខ្លួន​ជា​ដើម​បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី។ ខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំឯកភាពជាមួយនឹង​មេធាវីថា មិន​មាន​​ពេល​​វេលា​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​រក​ឯកសារ​​​មក​គាំទ្រ​​ពាក្យ​សុំ​តាំងខ្លួន​ជា​ដើម​បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី​ដែល​ត្រូវ​បាន​​​អង្គជំនុំជម្រះ​សាលា​ដំបូង​បដិសេធ​ចោល​ឡើយ។


បទ​ពិសោធន៍​មួយ​របស់​ខ្ញុំ​ផ្ទាល់​គឺ​ឯកសារ​​​នៅ ស-២១ ច្រើន ហើយ​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ទៅ​ទីនោះ​ច្រើន​លើក​ច្រើន​សារ​ដើម្បី​ពិនិត្យ​មើល​ឯកសារ​ទាំងនោះ​ម្តងមួយៗ។ នេះ​​ជា​​ឆ្នាំ២០០៤ មិនមែន​ឆ្នាំ១៩៧៩ ទេ ដែល​កាល​នោះ​គ្រប់​ឯកសារ​ទាំងអស់​នៅ​សល់​នៅ​ទីនោះ។ ចំនុចនេះឆ្លុះ​បញ្ចាំង​អំពី​ដំណើរការ​នៅ​សាលាក្តី​ខ្មែរក្រហម។


ឧទាហរណ៍​មួយ​គឺ ជន​រងគ្រោះ​ម្នាក់​ឈ្មោះ នង ចាន់ផល។ ដំបូង ឌុច មិន​បាន​ទទួល​ស្គាល់​ថាគាត់​ជា​ក្មេង​រងគ្រោះ​​នៅ ស-២១​ទេ រហូត​ដល់​ពេល​​​ក្រោយ​មក​នៅ​ពេល​រក​ឃើញ​ឯកសារ​គាំទ្រ​ ទើប ឌុច ព្រម​ទទួល​ស្គាល់។ ឃើញទេ ការជំនុំជម្រះ​កំពុង​​បន្ត ប៉ុន្តែ​ជន​រងគ្រោះ​មាន​ភាព​យឺតយ៉ាវ​​ក្នុង​ការ​ដាក់​ឯកសារ​របស់​គាត់​ ក្រោយមក​គាត់​មាន​​ឯកសារ​​គាំទ្រ​គ្រប់គ្រាន់​ ដូច្នេះ តុលាការ​គួរ​​ពិចារណា​ពាក្យសុំ​របស់​គាត់​សា​ជា​ថ្មី។ ខ្ញុំ​មិនមែន​កាន់ជើង​ខាងណា​ទេ ប៉ុន្តែគ្មាន​នរណា​គេ​ចង់​មក​ទីនេះ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ​រញ៉េរញ៉ៃ​ទេ វា​ជា​ការ​​ពិត​ដែល​បាន​​កើត​​ឡើង​។


ខ្ញុំសង្កេតឃើញថា សហព្រះរាជអាជ្ញា​និងមេធាវី​តំណាង​មបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី​និយាយ​បាន​ល្អ​និងមាន​ហេតុផល​​ត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែ​មេធាវី​ការពារក្តីនិយាយ​ខ្លាំងៗ។


ចិត្តខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំចង់ឱ្យតុលាការកំពូល​ដាក់ទោស ឌុច ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារអ​ស់មួ​យ​ជីវិត ពីព្រោះ​ខ្ញុំ​​​គិត​​ថាគាត់បាន​និយាយ​​កុហក់​តាំងពី​ដើម​រហូត​ដល់​ចប់។ ប្រសិន​បើ​គាត់​ជា​មនុស្ស​ល្អ​នោះ នៅ​ពេល​គាត់​​ប្តូរ​​ទៅ​ចូល​​គ្រិស្តសាសនា​​នោះ គាត់គួរតែប្រាប់ការពិត ប៉ុន្តែ​គាត់​បាន​ភូត​កុហក​គ្រូ​របស់​គាត់​ទៀត។ នេះជាកំហុស​មួយ កំហុស​ធំ​ណាស់។


ប្រសិនបើគាត់ពិតជាមានការសោកស្តាយមែន ហើយចង់សុំទោស​អ្នកដែលស្លាប់នោះ គាត់​គួរតែ​ព្រម​ទទួល​ទោស​ជាប់​ពន្ធនាគារ គាត់​មិន​គួរ​សុំ​ឱ្យ​ដោះលែង​គាត់​ភ្លាមៗ​បែបនេះ​ទេ។ នេះបង្ហាញ​ថា​គាត់​​មិន​ស្មោះ​ត្រង់។ គាត់​​​បាន​និយាយ​​ដោយ​​ខ្លួនឯ​ង​នៅ​ក្នុ​ងពេលសវនាការចំពោះមុខ​អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងថា “គាត់​ជា​​ឆ្កែ​​ប៊ែកហ្សេ​របស់​មេគាត់”។ យើងគ្រប់គ្នាដឹងហើយថា ឆ្កែប៊ែកហ្សេសាហាវណាស់ ហើយគាត់​និយាយ​ថា “គាត់​ដូចជាជោរបន្តិចផង”។ មនុស្សដែលជោរហើយ​ត្រូវបានគេតែងតាំងជាប្រធានគុក តើ​មាន​​មនុស្ស​​ប៉ុន្មាន​នាក់​​ដែល​គាត់​បាន​សម្លាប់​និង​ធ្វើ​ទារុណកម្ម​ដើម្បី​ផ្គាប់​ចិត្ត​មេ​របស់​គាត់។ គាត់​បាន​ប្រើ​ពាក្យ​នោះ គឺពាក្យ “ផ្គាប់​ចិត្ត”។ គាត់​​ប្រាកដ​ជា​ទទួល​ជោគជ័យ​ធំធេង​ណាស់​នៅ ម-១៣ ទើប​​គេ​​​​តែង​តាំង​​គាត់​​ជា​​ប្រធាន​ ស-២១។


ក្នុងអំឡុងពេលសវនាការលើកមុន ខ្ញុំតាមដាន​អាកប្បកិរិយារបស់ ឌុច គ្រប់ពេល។ ខ្ញុំ​មិ​នច​ងកំ​ហឹងនឹង​គាត់ទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំ​​កំពុង​ស្វែង​រក​ការពិត​អំពី​ជោគ​វាសនា​ឪពុក​របស់​ខ្ញុំ​នៅ​ក្នុង​កណ្តាប់​ដៃ​គាត់។ ក្នុងពេ​ល​សវនាការ នៅ​​ចំពោះ​​មុខ​​ចៅក្រម គាត់​​បញ្ចេញ​​​កាយវិការ​​ខុស​​ពី​​ពេល​​ឈប់​​សម្រាក។ ដូច្នេះ គាត់​គ្មាន​ភាព​ស្មោះត្រង់​​ទាល់តែ​​សោះ។


ក្នុងអំឡុងពេល​សវនាការ ៣ថ្ងៃនេះ ទឹកមុខរបស់គាត់​ខុសពីមុន។ ពីមុន នៅក្នុងពេល​សវនាការ​ នៅ​ក្នុង​ដំណាក់កាល​​នៃ​អង្គជំនុំជម្រះ​សាលាដំបូង គាត់​​ក្អេងក្អាង។ គាត់​បាន​​ប្រើ​ពាក្យ​​ល្អៗ​និង​គួរសម​ ដើម្បី​ផ្គាប់​ចិត្ត​អ្នក​ដែល​គាត់​ចង់​ផ្គាប់ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​សម្រាក ពេល​គាត់​ឃើញ​អ្នក​រស់រាន​មាន​ជីវិត​នៅ ស-២១ ដូចជា​លោកអ៊ំ ជុំ ម៉ី គាត់​​ជម្រាប​សួរ​លោកអ៊ំ ជុំ ម៉ី ក្នុង​កាយវិការ​​ឌឺដងនិ​ងឡ​កឡឺយ។ ប៉ុន្តែ ក្នុងពេល​សវនាការ​ ៣ ថ្ងៃនេះ មើល​ទៅ​គាត់​ដូចជា​អស់​សង្ឃឹម ដោយសារ​អ្វីៗ​គឺ​មិន​ដូច​បំណង​ដែល​គាត់​ចង់​បាន។


ឥឡូវនេះ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍​ធូរស្បើយ ពីព្រោះ​​ខ្ញុំ​បាន​បំពេញ​​កាតព្វកិច្ច​របស់​ខ្ញុំ​រួច​ហើយ​ជា​​កូនស្រីដែល​បាន​ស្វែង​រក​ការពិត​​អំពី​ជោគវាសនា​របស់​ឪពុកខ្ញុំ។ នេះ​ក៏​ជា​​បេសកកម្ម​​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​មួយ​ដែរ ដែលខ្ញុំ​បាន​ធ្វើ​ក្នុង​នាម​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​មួយរូប។


ទាក់ទិននឹងសំណង ខ្ញុំគិតថា តុលាការគួ​រទ​ទួល​យក​សំណើរ​បស់​ដើមប​ណ្តឹងរ​ដ្ឋប្បវណី​ក្រុមទី២។ ម៉្យាង​វិញ​ទៀត ខ្ញុំចង់​ឱ្យគ្រប់ក្រសួង​ទាំងអស់​មាន​ជញ្ជាំង​​​មួយ​ដែល​មាន​​ស​រសេរ​​ឈ្មោះជ​នរ​ងគ្រោះ​ដែល​​បាន​​ស្លាប់ មុខរបរ​​របស់​គាត់ ថ្ងៃ​ខែ​ឆ្នាំ​ដែល​គាត់​ស្លាប់ និង​​មូលហេតុ​ដែល​គាត់​ស្លាប់ ហើយ​មាន​ទុក​កន្លែង​សម្រាប់​សរសេរ​បន្ថែម​ឈ្មោះ​ថ្មី ដូចថាអ្ន​កណាដែ​ល​​បាន​​ដឹងថា​ឈ្មោះ​ណាទៀ​តស្លា​ប់សូ​ម​ឲ្យស​រសេរប​ន្ថែម​ទៀត។ នេះ​ដើម្បី​ជា​ការ​គោរព​និង​ចងចាំ​​ដល់​ជន​រងគ្រោះ ហើយ​​ក៏​​​ជាកា​រប​ង្ការកុំ​​ឱ្យ​របប​នេះកើ​ត​ឡើង​សាជា​ថ្មី ទៀត។

 

ជុំ ម៉ី អ្នករស់រានមានជីវិតពីមន្ទីរ ស-២១


ដំបូង ខ្ញុំបានសង្កេតឃើញថា ក្នុងរយៈពេល៣ថ្ងៃនេះ សហព្រះរាជអាជ្ញា​និយាយស្តីគួរសម​ណាស់ មិន​ដូច​មេធាវី​ការពារក្តី​ដែល​និយាយ​ឆ្កាដៃ​ឆ្កាជើង​ដូច​មនុស្ស​គ្មាន​ការ​រៀន​សូត្រខ្ពង់ខ្ពស់។


ទីពីរ ឌុច មើលទៅដូចជាក្រៀមក្រំណាស់ ខុសពី​សវនាការកាលពីលើកមុន ដែល​គាត់​មើល​​ទៅ​មាន​ជំនឿចិត្ត​និង​ខ្លាំង។ ប្រសិនបើ​គាត់​ធ្វើ​អញ្ចឹង​តាំង​ពី​ដើម​មក យើងប្រ​ហែល​ជា​​មាន​ការអា​ណិត​​អាសូរ​គាត់ខ្លះ ប៉ុន្តែ​គាត់​ក្អេងក្អាង​ណាស់​ពី​មុន។ ក្នុង​ពេល​សវនាការ​​នៅ​អង្គ​ជំនុំជម្រះ​សាលាដំបូង​ ពេលចូល​ដល់​ក្នុង​បន្ទប់​សវនាការ ឌុច ​ជម្រាប​សួរ​តែ​​ចៅក្រម អត់​មាន​​ជម្រាប​សួរ​សាធារណជនដែល​កំពុង​អង្គុយ​នៅ​ម្ខាង​ទៀត​ទេ។ គាត់​គួរ​តែ​​ងាក​ក្រោយ លើក​ដៃ​​សំពះ ហើយ​​និយាយ​ថា “ពុកម៉ែ បងប្អូន កូនសុំទោស កូន​ដឹង​ថា​ធ្វើ​នេះ​វាខុស”។ ប្រសិន​បើ​​គាត់​​បាន​ធ្វើ​អញ្ចឹង យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក៏​យើង​អស់​ចិត្ត​ដែរ ថា​គាត់​បាន​ទទួល​កំហុស។ ប៉ុន្តែ​គាត់​មិន​បាន​​ធ្វើ​​ដូច្នេះ​ទេ។ មិន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ក្នុង​ពេល​សម្រាក គាត់​យក​ដៃ​ជ្រែង​ហោប៉ៅ​ខោ ហើយ​សម្លឹង​មើល​ប្រជាជន​ដែល​អង្គុយ​នៅ​ខាងក្រៅ។ អាហ្នឹង​ខ្ញុំ​កត់​សម្គាល់​អញ្ចឹង។


ក្នុងអំឡុងពេល៣ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសង្កេតឃើញថា ឌុច ក្រៀមក្រំនិងអស់សង្ឃឹម។ ដល់អញ្ចឹងខ្ញុំដូចជា អាណិតគាត់។ ប៉ុន្តែ គាត់នៅតែមិនសំពះប្រជាជនដែលអង្គុយនៅខាងក្រៅដដែល។


ចំពោះខ្លួនខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំចង់​ឱ្យតុលាការកាត់ទោស ឌុច ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។ ប្រសិន​​បើ​​តុលាការ​ទុក​គាត់​​ឱ្យ​ជាប់​ទោស​ពន្ធនាគារ ៣៥ឆ្នាំ ដដែល​ វា​មាន​ន័យ​ថា​គ្មាន​យុត្តិធម៌​ទេ​សម្រាប់​ខ្ញុំ។ ប្រសិនបើ​តុលាការ​​ដាក់​ទោស​​គាត់​ ៤៥ឆ្នាំ ហើយ​មិន​កាត់​បន្ថយ​​រយៈពេល​ស្អីៗ​ផ្សេង​ទៀត នោះ​ខ្ញុំ​ជឿ​ថាមានយុត្តិធម៌ ៨០% សម្រាប់​​ខ្ញុំ។ ហេតុអ្វី? ពីព្រោះ​​នៅ​​ពេល​កាត់​ទោស​កាល​ពី​លើក​មុន ទោស​​ជាប់​​ពន្ធនាគារ ៣៥ឆ្នាំ យក​មក​​បន្ថយ​​​រយៈ​ពេល​គាត់​ជាប់​ទោស​​ពី​មុន និង​បន្ថយ​ ៦ឆ្នាំទៀត ជា​​សំណង​​​ចំពោះ​ការ​ឃុំ​ខ្លួន​គាត់​ខុស​ច្បាប់ ដូច្នេះ​គាត់​​នៅ​សល់​តែ ១៩ឆ្នាំ នៅ​ក្នុង​គុក។ ដូច្នេះ នៅ​ពេល ឌុច អាយុ​ ៨៦ឆ្នាំ គាត់​​នឹង​រួច​ខ្លួន។ ហើយ​បើ​អញ្ចឹង​តើ​យុត្តិធម៌​យ៉ាង​ដូច​ម្តេច​ទៅ?​ ដូច្នេះ​ហើយ​ទើប​ខ្ញុំ​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន។ យើង​​ចង់​​ឱ្យ​​គាត់​​​​ជាប់​ពន្ធនាគារ​អស់​​មួយ​​ជីវិត ដើម្បី​ធ្វើ​ជា​គំរូ​សម្រាប់​ពិភពលោក​និង​សម្រាប់ក្មេង​ជំ​នាន់​​ក្រោយ​កុំ​ឱ្យ​វា​ធ្វើ​តាម​ទៀត។ ប្រសិនបើ​របប​​នេះ​កើត​ឡើង​ម្តង​ទៀត ខ្មែរ​ប្រាកដ​ជា​ស្លាប់​អស់​ហើយ​គ្មាន​សល់​ម្នាក់​ទេ។ ប្រសិនបើ​គាត់​​មិន​​​ជាប់​គុក​អស់​មួយ​ជីវិត​ទេ មនុស្ស​ជំនាន់​ក្រោយ​នឹង​ធ្វើ​អញ្ចឹង​ទៀត ព្រោះ​វា​ថា អាហា! ឌុច សម្លាប់​មនុស្ស​អស់​​រាប់​​ពាន់​នាក់​មិន​ជាប់​គុក​អស់​មួយ​ជីវិត​ផង អញ្ចឹង​មាន​រឿង​អី​ដែល​គេ​ខ្លាច​មិន​ហ៊ាន​ធ្វើ?


ហើយប្រសិនបើ​ការជំនុំជម្រះនេះ​ដាក់ទោសគាត់ដូច្នេះ (៣៥ឆ្នាំ) តើពិភពលោក​អាច​ទទួល​យក​បានដែរ​ឬ​ទេ? នេះ​ជា​តុលាការ​អន្តរជាតិ ហើយ​​ពិភពលោក​យក​តុលាការ​នេះ​​ជា​​គំរូ។ បើ​ថាពិ​ភពលោក​​អាចទទួល​យក​សាលក្រម ៣៥ឆ្នាំ បាននោះ​ ខ្ញុំ​គ្មាន​អ្វី​ត្រូវ​និយាយ​ទៀត​ទេ។


ខ្ញុំ​មិន​អាច​អត់​ទោស​ឱ្យ ឌុច បានទេ ព្រោះថា​គាត់​មិន​ស្មោះត្រង់។ ខ្ញុំ​មិន​ទទួល​យក​ការ​​សុំទោស​របស់​​គាត់​ទេ លើកលែង​តែ​គាត់​បង្ហាញ​ថា​គាត់​ស្មោះត្រង់ ហើយ​សុំខមាលទោស​ខ្ញុំ​​ជា​សាធារណៈ។


សារ៉េត ភេទប្រុស អាយុ២៤ឆ្នាំ បុគ្គលិក
CUS​ ខេត្តកំពង់ចាម 

ខ្ញុំគិតថា សាលាក្តីខ្មែរក្រហមមានតម្លាភាពនិងយុត្តិធម៌។ វាផ្តល់ឱកាសឱ្យប្រជាជន​និងសិស្ស​និស្សិត​នៅ​តំបន់​ឆ្ងាយៗ​បាន​ឃើញ​និង​យល់​អំពី​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​របប​កម្ពុជា​ប្រជា​ធិបតេយ្យ និងអំពី​​ដំណើរ​ការ​នៃ​ការ​ជំនុំ​ជម្រះ។


ថូ ភេទស្រី អាយុ៦៤ឆ្នាំ មកពីខេត្តកំពង់ធំ

ខ្ញុំមកចូលរួមនេះព្រោះចង់ស្តាប់ ឌុច និយាយ ចង់ដឹងពេលគាត់និយាយយ៉ាងម៉េចទៅ ឮ​តែ​ឈ្មោះ​ ឥឡូវ​នេះ​ចង់​​ឃើញ​មុខ​គាត់​និង​ស្តាប់​គាត់​​និយាយ។ ខ្ញុំ​មិនចង់សងសឹកគាត់ទេ ទុក​ឱ្យ​ច្បាប់​ជា​អ្នកដោះស្រាយ ប៉ុន្តែ​ខ្ញុំ​នៅ​ឆ្ងល់​ថា​ហេតុអ្វី​បាន​ជា​គេ​ចាំបាច់​កាត់​ទោស​គាត់។


អ៊ុច សំយ៉ុល ភេទប្រុស អាយុ៥៥ឆ្នាំ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ខេត្តពោធិសាត់

ខ្ញុំយល់ឃើញថា ដំណើរការជំនុំជម្រះនេះមានភាពយុត្តិធម៌និងអាចទទួលយកបាន។ ប្រជាជន​ជឿទុកចិត្ត​លើ​តុលាការ​​ក្នុង​ការ​ស្វែងរក​ការពិត​ឱ្យ​ពួក​គាត់។ នេះ​​ជា​​ចរិត​ធម្មជាតិ​របស់​ខ្មែរ ទោះបី ឌុច សម្លាប់​​ជីវិត​​ច្រើន​​ក៏​ដោយ ក៏​យើង​មិន​សងសឹក​ដែរ យើង​ទុក​ឱ្យ​ច្បាប់​ដោះស្រាយ​ចុះ។ ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​និង​ជឿ​ថា តុលាការ​នឹង​មិន​​ដោះ​​លែង​គាត់ ហើយ​ក៏​មិន​ដាក់​ទោស​គាត់​លើស​ពីនេះ​ដែរ ដោយសារ​តែ​ខ្ញុំ​គិត​ថា ៣៥ឆ្នាំ​គឺ​​​យុត្តិធម៌​គ្រប់​​គ្រាន់​ហើយ។ ឌុច គួរ​តែ​​ទទួល​ទោស​នេះ ព្រោះ​​គាត់​សម្លាប់​ជីវិត​មនុស្ស​ច្រើន​គាត់​សម្លាប់​បាន រឿងអី​ដែល​ថា​គាត់​​មិន​​អាច​ជាប់​គុក​៣៥ឆ្នាំ​បាន?