លោក ឈូក រីន
រហ្សនាម: TCW-110
សំណុំរឿង: សំណុំរឿង ០០២/០១
ប្រភេទ: សាក្សី
សាវតារ និងតួនាទី
លោក ឈូក រីន ហៅ សុក (ឬសុខ)
1
គឺជាមេបញ្ជាការយោធាខ្មែរក្រហម
2
ដែលបានបម្រើក្នុងកងទ័ពពីឆ្នាំ១៩៧១ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩
3
។ ដំបូង គាត់ជាទាហានក្នុងស្រុកកំពង់ត្រាច ក្រោយមកជាមេបញ្ជាការអនុសេនាតូចក្នុងតំបន់កំពត ហើយក្រោយមកជាមេបញ្ជាការកាំភ្លើងធំ
4
។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ គាត់ក្លាយជាមេដឹកនាំទាហានថ្មើរជើងនៅព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម
5
។ មុនពេលចូលបម្រើកងទ័ព លោក ឈូក រីន បានបួសជាសង្ឃពុទ្ធសាសនា
6
។ នៅពេលផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ គាត់កំពុងអនុវត្តទោសជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិតនៅពន្ធនាគារ ម-១ ព្រៃស
7
។ លោក ឈូក រីន បានផ្តល់សក្ខីកម្មលើបញ្ហានានារួមមាន រចនាសម្ព័ន្ធចាត់តាំង/ទំនាក់ទំនងនៅក្នុងយោធា និង ប.ក.ក ការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជន ជម្លោះប្រដាប់អាវុធរវាងកម្ពុជានិងវៀតណាម ការបណ្តុះបណ្តាលឆ្នាំ១៩៧៦ និងទស្សនាវដ្តី “ទង់បដិវត្តន៍” និងការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុង។
រចនាសម្ព័ន្ធចាត់តាំងយោធា
លោក ឈូក រីន បានផ្តល់សក្ខីកម្មថា មានការបែងចែកឋានានុក្រមជាច្រើនថ្នាក់នៅក្នុងផ្នែកយោធា៖ ថ្នាក់ទាបបំផុតគឺអនុសេនាធំ បន្ទាប់មកវរៈសេនាតូច វរៈសេនាធំ កងពលតូច និងចុងក្រោយគឺកងពលធំ។ ចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ និងឆ្នាំ១៩៧៩ ឋានានុក្រមក្នុងយោធាត្រូវបានប្រកាន់ខ្ជាប់យ៉ាងតឹងរ៉ឹង។ លោក ឈូក រីន មានឋានៈជាមេបញ្ជាការ
10
ទទួលបន្ទុកសន្តិសុខតាមព្រំដែន
11
។ គាត់បានទទួលបទបញ្ជា និងបានចេញបទបញ្ជាយោធាភាគច្រើនតាមរយៈវិទ្យុទាក់ទង(តេអូ)ស្ពាយតាមខ្លួន នៅសមរភូមិ
12
។ មិនមានការបណ្តុះបណ្តាលយោធាទេ
13
។ ប៉ុន្តែ លោក ឈូក រីន បានចូលរួមការបណ្តុះបណ្តាលចំនួនពីរ ស្តីពីការប្រើប្រាស់អាវុធអាមេរិកាំង ក្រោយសង្គ្រាមឆ្នាំ១៩៧៣ /១៩៧៤
14
។ ការប្រជុំស្វ័យទិតៀនធ្វើរៀងរាល់បីថ្ងៃម្តង
15
ហើយទាហានអាចរងពិន័យចំពោះកំហុសបន្តិចបន្តួច
16
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ឈូក រីន ក្នុងការបញ្ជាក់ថា សេអ៊ីអា កាហ្ស៊េបេ និងវៀតណាម ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសត្រូវចម្បង
17
។ ថ្នាក់នីមួយៗលើអនុសេនាធំ ត្រូវដឹកនាំដោយមេបញ្ជាការជាធម្មតាមាននាក់ក្រោមបង្គាប់ពីរនាក់ជួយ
18
។ កងពលធំនីមួយៗមានបីកងពលតូច
19
និងមានឋានានុក្រមតឹងរ៉ឹងក្នុងការទំនាក់ទំនងដែលធ្វើឡើងបានតែជាមួយមេផ្ទាល់ប៉ុណ្ណោះ
20
។
រចនាសម្ព័ន្ធចាត់តាំង និងការរក្សាការសម្ងាត់របស់ ប.ក.ក
យោងតាមលោក ឈូក រីន នៅក្នុង ប.ក.ក គ្រប់យ៉ាងសុទ្ធតែសម្ងាត់ទាំងអស់
21
។ ប៉ុល ពត ជាលេខាបក្ស ចំណែកឯ នួន ជា ជាអនុលេខាចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៣ និងជាប្រធានសភាតំណាងប្រជាជន
22
។ សុន សេន ជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ
23
ហើយ តាម៉ុក – ជាមនុស្សតែម្នាក់គត់ដែលហ៊ានសួរកាត់ពេលប៉ុល ពតធ្វើបាឋកថា
24
– តាម៉ុកគឺជាមេដឹកនាំភូមិភាគនិរតី
25
។ ខៀវ សំផន ជាបញ្ញវន្ត ដែលយោងតាមលោក ឈូក រីន មិនមានអំណាចពិតប្រាកដនៅក្នុង ប.ក.ក ទេ
26
។ លោក ឈូក រីន មិនដែលបានជួប ខៀវ សំផន ហើយក៏មិនដែលឃើញគាត់ថ្លែងសន្ទរកថានោះដែរ
27
។ លោក ឈូក រីន គិតថា នួន ជា ទទួលខុសត្រូវចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ និងឆ្នាំ១៩៧៩ ដោយសារគាត់ជាកម្មាភិបាលជាន់ខ្ពស់
28
ដែលព្យាយាមទម្លាក់កំហុសទៅកម្មាភិបាលថ្នាក់ក្រោម ដែលត្រូវគេសម្លាប់ក្នុងរបបនោះ
29
។ នួន ជា បានបញ្ជាទាហានឲ្យធ្វើការដាំដុះស្រូវ និងដំណាំ
30
និងសាងសង់ឃ្លាំងដាក់ផលដែលផលិតបាន
31
សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ក្រុមខ្លួនឯង
32
។ លោក ឈូក រីន បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រជាជនថ្មី ជាប្រជាជនដែលបានជម្លៀសក្រោយថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥
33
។ ប្រជាជនថ្មីត្រូវគេចាត់ទុកថាជាខ្មាំង និងត្រូវបានដាក់ឱ្យនៅដាច់ដោយឡែកពីគេ
34
។ ប្រជាជនខ្មែរដែលត្រឡប់មកពីហាណូយវិញក្នុងឆ្នាំ១៩៧៣ ឬមុននោះ គេហៅថាខ្មែរវៀតមិញ ឬ ខ្មែរ-វៀតណាម
35
។ ផ្ទុយទៅវិញ វៀតកុង គឺជាវៀតណាមដែលគេចាត់ទុកថាជាសត្រូវ
36
។ ប.ក.ក ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីប្រឆាំងទៅនឹងគំនិតបង្កើតឱ្យមាន បក្សកុម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិន តែមួយដែលជាចំណុចវិវាទរវាង ប.ក.ក និង វៀតកុង
37
។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ មេដឹកនាំបានបញ្ជាឱ្យដុតបំផ្លាញចោលនូវរាល់ឯកសារផែនការរបស់ ប.ក.ក និងកំណត់ ហេតុជាលាយលក្ខណ៍អក្សរទាំងអស់
38
។ ក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ឈូក រីន ក្នុងការបង្ហាញថា ប៉ុល ពត (មិនមែន ខៀវ សំផន) ទទួលបន្ទុកយោធា
39
។
ការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជន៖ ដំណាក់កាលទី១
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ លោក ឈូក រីន និងទាហានផ្សេងទៀតបានធ្វើការជម្លៀសប្រជាជនទាំងអស់ចេញពីកំពត
40
ដោយប្រាប់ប្រជាជនថាធ្វើឡើងដើម្បីសុវត្ថិភាពប្រជាជនខ្លួនឯងផ្ទាល់ ពីព្រោះអាចកើតមានសង្គ្រាមមួយផ្សេងទៀត
41
។ ប្រជាជន រួមទាំងអ្នកជំងឺ និងចាស់ជរា បានចាកចេញពីផ្ទះសំបែងរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងរបស់របរផ្ទាល់ខ្លួន
42
។ ទាហានមិនប្រព្រឹត្តលើប្រជាជនស៊ីវិលលក្ខណៈដូចជាខ្មាំងនោះទេ
43
។ បន្ទាប់ពីប្រជាជនស៊ីវិលចាកចេញអស់ ទាហានចាប់ផ្តើមបង្កបង្កើនផលដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ខ្លួនឯង
44
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ឈូក រីន ក្នុងការសន្និដ្ឋានថា ថ្នាក់ដឹកនាំ ប.ក.ក ឯកភាពលើការជម្លៀសប្រជាជនចេញពី “ទីក្រុងនិងទីប្រជុំជនទាំងអស់” នៅក្នុងការប្រជុំមួយនៅភ្នំស ក្នុងខេត្តកំពត
45
។
ការបណ្តុះបណ្តាលក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ និងទស្សនាវដ្តី “ទង់បដិវត្តន៍” លេខ ៧
ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ លោក ឈូក រីន បានចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលរយៈពេលបីសប្តាហ៍នៅភ្នំពេញ ជាមួយសមាជិកបក្ស ៥០០-៦០០ នាក់ ដែលពួកគេស្តាប់បាឋកថាអំពីមាគ៌ានយោបាយរឹងមាំរបស់កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ
49
និងសិក្សាខ្លឹមសារទស្សនាវដ្តី “ទង់បដិវត្តន៍” លេខ ៧
50
។ ទស្សនាវដ្តីនោះ ដែលវាយដោយម៉ាស៊ីនអង្គុលីលេខ និងមានសញ្ញាសំគាល់ ប.ក.ក
51
មិនមែនសម្រាប់ប្រជាជនទូទៅទេ គឺសម្រាប់តែសមាជិកបក្ស និងសម្ព័ន្ធយុវជនប៉ុណ្ណោះ
52
។ មានទស្សនាវដ្តីមួយក្បាលសម្រាប់សិក្ខាកាមបីឬបួននាក់
53
។ ទស្សនាវដ្តី “ទង់បដិវត្តន៍” ដែលនិពន្ធដោយ ប៉ុល ពត, នួន ជា និង អៀង សារី រៀបរាប់អំពីគោលនយោបាយរបស់ ប.ក.ក
54
និងការកសាងប្រទេសឡើងវិញ ឧទាហរណ៍តាមរយៈការផលិតឱ្យបាន “បីតោន” ក្នុងមួយហិកតា និងការលុបបំបាត់ខ្មាំង (ដូចជា កាហ្ស៊េបេ និង សេអ៊ីអា)
55
។ នៅវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនោះ លោក ឈូក រីន បានឃើញ នួន ជា
56
ដែលមិននិយាយច្រើនទេ
57
។ ទោះជាយ៉ាងណា យោងតាមលោក ឈូក រីន បទបង្ហាញរបស់ នួន ជា អំពីទស្សនាវដ្តីនេះនាំឱ្យមានចលាចលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
58
។ អង្គជំនុំជម្រះក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ឈូក រីន ក្នុងការសន្និដ្ឋានថា ទស្សនាវដ្តី “ទង់បដិវត្តន៍” គឺជាឧបករណ៍អប់រំ និងថា ទស្សនាវដ្តីមួយច្បាប់ទំនងជាត្រូវចែកសមាជិកច្រើននាក់មើល
59
។
ការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុង
មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ត្រូវមិត្តរួមការងារឆ្លើយដាក់ និងចាប់ខ្លួន
60
។ “បន្សុទ្ធកម្ម” ទ្រង់ទ្រាយធំបានចាប់ផ្តើមក្រោយខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥
61
។ មេរបស់លោក ឈូក រីន ត្រូវចាប់ខ្លួននិងសម្លាប់ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ និង ១៩៧៦
62
។ ប៉ុល ពត, នួន ជា ឬ តាម៉ុក ជាអ្នកសម្រេចលើការចាប់ខ្លួនកម្មាភិបាលជាន់ខ្ពស់
63
។ បន្ទាប់ពី តាម៉ុក ប្រាប់ ប៉ុល ពត ថានរណាម្នាក់ជាជនសង្ស័យហើយនោះ អ្នកនោះនឹងត្រូវចាប់ខ្លួន
64
។ លោក ឈូក រីន គឺជាអង្គរក្សរបស់ តាស៊ាន ហើយគាត់ខ្លាចថា គាត់នឹងត្រូវសម្លាប់ដែរ
65
។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៨ ប៉ុល ពត, នួន ជា, តាម៉ុក និង សុន សេន បានធ្វើការប្រជុំជាមួយអ្នកចូលរួមចំនួន ៦០០-៧០០ នាក់ ដោយពិភាក្សាអំពីការបោសសម្អាត “ខ្មាំងផ្ទៃក្នុង” ពោលគឺ កម្មាភិបាលភូមិភាគបូព៌ា
66
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក ឈូក រីន នៅពេលសន្និដ្ឋានថា មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ និងប្រជាជនខ្មែរជាច្រើន ដែលត្រឡប់មកពីហាណូយ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនថាជាខ្មាំង
67
និងថា នួន ជា ជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងការបោសសម្អាតកម្មាភិបាលភូមិភាគបូព៌ា
68
។
ទុក្ខវាទនារបស់លោក ឈូក រីន
លោក ឈូក រីន បានប្រាប់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងថា គាត់ខ្លាចមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ទាំងអស់ និងខ្លាចមានកំហុស
69
។ ទាហានមិនមានអាហារគ្រប់គ្រាន់ ហើយធ្វើការធ្ងន់ទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត ដែលនាំឲ្យនឿយហត់ខ្លាំង
70
។ លោក ឈូក រីន ក៏ត្រូវគោរពតាមបញ្ជារបស់ នួន ជា ផងដែរ ទោះជានៅពេល គាត់ឈឺមិនស្រួលខ្លួន ក៏ដោយ ដើម្បីកុំឲ្យគេសម្លាប់គាត់
71
។ គាត់លើកឡើងថា៖ “មេដឹកនាំរបស់ខ្ញុំ [នួន ជា] គឺគាត់ដូចជាខ្លាកញ្ចាស់ អត់ចំណីអ៊ីចឹង អត់អ្នកណាស៊ី ស៊ីកូនចៅឯងហើយ។ អ៊ីចឹងបានខ្ញុំស្រម៉ៃឃើញថា ទោះបីខ្ញុំមកថ្ងៃនេះ ខ្ញុំមានទោសជាប់នៅពន្ធនាគារ ខ្ញុំធ្វើតាមបទបញ្ជាមេរបស់ខ្ញុំ”
72
។ ក្រោយរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំ លោក ឈូក រីន បានដឹងអំពីការស្លាប់របស់សាច់ញាតិគាត់ ដែលជាជនស្លូតត្រង់មិនបង្កការគំរាមកំហែងណាដល់របបនោះឡើយ
73
។
វីដេអូ
