សាវតារ និងតួនាទី
អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា បានផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងនាមជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ដែលបានផ្តល់ចម្លើយអំពីការឈឺចាប់ផ្នែកផ្លូវចិត្ត រាងកាយ និង សម្ភារៈ និងព្យនសកម្មដែលបង្កឡើងលើរូបគាត់ ក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ
1
។ គាត់មានអាយុ ៦០ ឆ្នាំ ពេលផ្តល់សក្ខីកម្ម ហើយគាត់កំពុងរស់នៅភូមិពុកឫស្សី
2
។
អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា កើតនៅភូមិកំពង់សឹង ឃុំកំពង់សឹង ស្រុកបាភ្នំ ខេត្តព្រៃវែង
3
។ ក្នុងរបប លន់ នល់ គ្រួសារគាត់ជាគ្រួសារអ្នកមាន
4
។ បងគាត់បីនាក់ធ្វើការជាមន្ត្រីរដ្ឋការក្នុងរបបនោះ៖ បងគាត់មានដីធ្លី ផ្ទះសំបែង និងគ្រឿងអលង្ការមានតម្លៃមួយចំនួន
5
។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧២ អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា បានរៀបការ និងបានទៅរស់នៅខាងម្តាយក្មេករបស់គាត់ជិតផ្សារក្បាលមាន់ចែ
6
។ នៅពេលនោះ ប្តីរបស់គាត់ធ្វើជាគ្រូបង្រៀន ហើយគួ្រសារគាត់រស់នៅយ៉ាងមានសេចក្តីសុខ
7
។
ការជម្លៀសចេញពីក្រុងភ្នំពេញ
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ជាថ្ងៃចុងក្រោយនៃរបប លន់ នល់ គាត់បានឮស្នូរកាំភ្លើងពីពោធិ៍ចិនតុង និងនៅជុំវិញភ្នំពេញ
8
។ ស្អែកឡើង អ្នកជិតខាងគាត់ និងគ្រួសារគាត់លើកទង់ជ័យស និងស្រែកថា មានសន្តិភាពវិញហើយ
9
។ បន្ទាប់មក អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា បានឃើញទាហានឈុតខ្មៅនៅតាមផ្លូវមានកាន់អាវុធ គំរាមកំហែង និងស្រែកប្រាប់ប្រជាជនឲ្យចេញពីទីក្រុងភ្លាមៗ
10
។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា ក្នុងចំណោមសក្ខីកម្មអ្នកផ្សេងទៀត ក្នុងការបង្ហាញថា មន្ត្រីនិងទាហានខ្មែរក្រហមបានប្រព្រឹត្តឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ នៃអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងៗទៀត តាមរយៈការផ្លាស់ទីលំនៅរបស់ប្រជាជនដោយបង្ខំ
11
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បានសន្និដ្ឋានថា ភ័ស្តុតាងដែលផ្តល់ឲ្យដោយដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី បង្កើតបានជារូបភាពច្បាស់លាស់ពីវិធីដែលពួកគាត់រងទុក្ខវេទនា បណ្តាលមកពីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងដោយជនជាប់ចោទ
12
។ នួន ជា បានអះអាងថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានសន្និដ្ឋានជារួមជាដដែលៗពីបទពិសោធន៍របស់ប្រជាជន ២ លាន ប្រាំសែននាក់ ដោយផ្អែកតែទៅលើភ័ស្តុតាងដែលជារឿងរ៉ាងតិចតួចបំផុត
13
។ ចំពោះអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលវិញ ការសន្និដ្ឋានរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងទាក់ទងនឹងលក្ខខណ្ឌដ៏អាក្រក់ ដែលអ្នកជម្លៀសបានជួបក្នុងដំណើរជម្លៀសពីដើមដល់ចប់ គឺមានការគាំទ្រគ្រប់គ្រាន់ដោយភ័ស្តុតាងដែលគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក
14
។
ការធ្វើដំណើរទៅកាន់ភូមិពុកឫស្សី
អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា និងគ្រួសារបានចាកចេញពីភ្នំពេញតាមផ្លូវពោធិ៍ចិនតុង ហើយគាត់បានឃើញមនុស្សជាច្រើនកុះករនៅតាមបណ្តោយផ្លូវ
15
។ សូម្បីតែស្ត្រីដែលទើបសម្រាលកូន ត្រូវគេបង្ខំឲ្យដើរ ហើយជនពិការ មនុស្សចាស់ និងកូនក្មេង ក៏ដូចគ្នាដែរ
16
។ តាមបណ្តោយផ្លូវ គាត់បានឃើញសាកសពទាហាន លន់ នល់ នៅរាយប៉ាយ
17
។ យប់ដំបូង ពេលគាត់ទៅដល់ថ្នល់កែង គាត់ដេកផ្ទាល់នៅលើដី
18
។
ព្រឹកបន្ទាប់ គាត់ជួលទូកជិះឆ្លងទន្លេ
19
។ បន្ទាប់ពីដើរបានមួយរយៈ គាត់បានទៅដល់ត្រពាំងទឹកមួយ ហើយគាត់ស្រេកទឹកខ្លាំងណាស់ ដូច្នេះគាត់សម្រេចចិត្តផឹកទឹកនោះ ទោះបីជាគាត់ដឹងថាទឹកនោះកខ្វក់ក៏ដោយ
20
។
ការរស់នៅក្នុងសហករណ៍
បន្ទាប់ពីការធ្វើដំណើរអស់ពេល ១៥ ថ្ងៃ អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា ទៅដល់ភូមិពុកឫស្សី និងបានឃើញផ្ទះឪពុកម្តាយរបស់គាត់នៅក្នុងភូមិនោះត្រូវបានបោះបង់ចោល
21
។ នៅទីនោះ គាត់ត្រូវដេកក្រោមដំបូលមួយក្នុងពេលព្យុះ
22
។ ពីរថ្ងៃក្រោយមក អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា និងគ្រួសារគាត់ ត្រូវបានកោះហៅឲ្យទៅចូលរួមប្រជុំ ដែលក្នុងការប្រជុំនោះគេណែនាំគាត់ឲ្យស្គាល់មេកង ហើយពួកគាត់ត្រូវតែគោរពតាមមេកងនោះ
23
។ អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា និងគ្រួសារបានស្នាក់នៅទីនោះ និងបានបម្រើអង្គការអស់រយៈពេលបីឆ្នាំប្រាំបីខែនិងម្ភៃថ្ងៃ
24
។
គាត់ត្រូវទៅច្រូតស្បូវទាំងបាតជើងទទេ ទៅច្រូតកក់ក្នុងបឹង ឃ្វាលគោ បេះត្រកួន និងដាក់បាយជ្រូក ទោះបីជាគាត់ខ្លួនឯងផ្ទាល់មិនដែលបានហូបសាច់ជ្រូក
25
។ គាត់ត្រូវធ្វើការទាំងមានផ្ទៃពោះ និងទាំងទើបតែសម្រាលកូនរួច
26
។ ប្តីរបស់អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា ត្រូវគេចាត់ឲ្យធ្វើការជាមួយគោមួយនឹម ហើយគាត់ធ្វើការហួសកម្លាំង បណ្តាលឲ្យគាត់កើតជំងឺបេះដូង រហូតដល់ស្លាប់ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៥
27
។ ថ្នាំមួយមុខគត់ដែលពួកគាត់ទទួលបានគឺ “ថ្នាំអាចម៍ទន្សាយ”
28
។ ពួកគាត់ទទួលបានអង្ករធុំក្លិនផ្អួរ និងខ្វះអាហារូបត្ថម្ភ
29
។ ជាងនេះទៀត អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា មានអារម្មណ៍ថាត្រូវគេរើសអើង ដោយសារគាត់ជា “ប្រជាជន ១៧ មេសា”
30
។
នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា បានទៅស្វែងរកសមាជិកគ្រួសារគាត់
31
។ ពេលគាត់ទៅដល់ស្ទឹងស្លូត អតីតអ្នកជិតខាងគាត់ប្រាប់ថា ម្តាយគាត់ និងបងប្អូនគាត់ប្រាំនាក់ត្រូវបានសម្លាប់អស់ហើយ
32
។ ម្តាយគាត់ត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់ដោយសារគាត់មានមាសច្រើន
33
។ អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា គិតចង់សម្លាប់ខ្លួនឯង តែប្តូរចិត្តវិញដោយសារតែគាត់មានទារកទើបនឹងកើត
34
។ គាត់ជាអ្នករស់រានមានជីវិតតែម្នាក់គាត់ក្នុងចំណោមបងប្អូន ៩ នាក់ ហើយសាច់ញាតិគាត់ ២២ នាក់ បានស្លាប់ដោយមូលហេតុផ្សេងៗគ្នា៖ ស្លាប់ដោយត្រូវមីន ភាពអត់ឃ្លាន ជំងឺ ឬ ត្រូវខ្មែរក្រហមសម្លាប់
35
។
ដោយសារតែបទពិសោធន៍នេះ អ្នកស្រី ហួ ចន្ថា កើតជំងឺសរសៃប្រសាទ និង លើសឈាម
36
។
សេចក្តីថ្លែងទុក្ខ
ជាបឋមនាងខ្ញុំ សូមអរគុណតុលាការដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យនាងខ្ញុំថ្លែងរៀបរាប់ពីទុក្ខវេទនាក្នុងប្រវត្តិដ៏ល្វីងជូរចត់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ហើយបន្សល់ទុក្ខវេទនាដល់កូនៗ និងរូបខ្ញុំផ្ទាល់ទាល់សព្វថ្ងៃ។ កាលពីសម័យ លន់ នល់ ឪពុកម្ដាយរបស់នាងខ្ញុំមានជីវភាពធូរធារបង្គួរ ពួកគាត់មានមុខរបបលក់ចាប់ហួយនៅផ្សារកំពង់សឹង។ ខ្ញុំមានបងប្អូនប្រាំបួននាក់។ នាងខ្ញុំជាកូនទី៤។ បងៗនាងខ្ញុំបីនាក់មានគ្រួសារអស់ហើយ សុទ្ធតែជាមន្ត្រីរដ្ឋការជំនាន់ លន់ នល់។ ហើយពួកគាត់មានដីមានផ្ទះសម្បែង មានម៉ូតូ មានគ្រឿងអលង្ការសមល្មមនៅក្រុងភ្នំពេញ។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧២ នាងខ្ញុំបានរៀបការរួចមករស់នៅជាមួយម្ដាយក្មេក នៅក្បែរផ្សារក្បាលមាន់ចែ។ កាលនោះប្ដីរបស់ខ្ញុំធ្វើជាគ្រូបង្រៀន។ ស្ថានភាពជីវភាពរបស់ពួកយើងខ្ញុំធូរធារ ហើយពួកយើងមានម៉ូតូ មានគ្រឿងអលង្ការ មានផ្ទះសម្បែងជាៗទ្រព្យរបស់ខ្លួនផ្ទាល់ មិនយ៉ាប់ដូចបច្ចុប្បន្ននេះទេ។
កាលណោះ ខ្ញុំមាន-- ខ្ញុំមិនដែលស្គាល់ការលំបាកនោះឡើយ។ លុះដល់ថ្ងៃ១៦ មេសា ១៩៧៥ ជាថ្ងៃអវសាននៃរបប លន់ នល់។ ស្នូរកាំភ្លើងគ្រាំគ្រេងនៅជ្រុងពោធិ៍ចិនតុង និងជុំវិញទីក្រុងភ្នំពេញ។ តាំងពីព្រលប់រហូតដល់ភ្លឺ។ លុះព្រឹកឡើងម៉ោងប្រាំបីនៅថ្ងៃទី១៧ មេសា ឆ្នាំដដែល ក៏ឃើញប្រជាជនក្បែរខាងគេឈរលើកទង់ជ័យស។ គ្រួសារនាងខ្ញុំក៏ឈរអបអរស្រែកជយឃោសតាមគេដែរ ថាចប់ហើយសង្គ្រាម សន្តិភាពនឹងមានឡើងវិញហើយ។ ពេលនោះ ឃើញទាហានខ្មែរក្រហមស្លៀកពាក់ឈុតខ្មៅ ក្មេងៗដើរតាមផ្លូវបន្តបន្ទាប់។ គេមិន គេមិនស្វាគមន៍ពួកយើងអ្នកស្រែកជ័យឃោសនោះទេ ព្រោះគេពួកគេនៅស្ងៀមទឹកមុខមាំ។ ការធូរស្បើយក្នុងចិត្តមិនទាន់បានប៉ុន្មានម៉ោងផង ក៏ស្រាប់តែទាហានឈុតខ្មៅនេះ ស្ពៀយកាំភ្លើងស្រែកប្រាប់ថា “ចេញ!ៗ មិនឲ្យនៅក្រុងទេ។ គេបោសសម្អាតទីក្រុង៣ថ្ងៃ”។ គ្រួសារខ្ញុំ គេឲ្យចេញតាមផ្លូវពោធិ៍ចិនតុង។ ភ្លាមៗនោះ គ្រួសារខ្ញុំរត់រកគ្នាច្របូកច្របល់មិនដឹងយកស្អីទុកស្អី ដឹកជញ្ជូនយ៉ាងម៉េច។ ពេលនោះ ទាហានខ្មែរក្រហមចេះតែដើរគំរាមឲ្យចេញឆាប់ៗ ដោយៗមានបាញ់កាំភ្លើងគំរាមឡើងលើទៀតផង។
សភាពការណ៍មិនបានដឹងមុននេះ ធ្វើឲ្យក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្ញុំភ័យតក់ស្លុតញ័រដៃញ័រជើងអស់ហើយ។ ខ្ញុំវិលមុខ ក្នុងចិត្តគិតមិនចេញ យកមួយស្ដាយមួយ យកទាំងអស់ទៅពុំរួច ភ្លេចមុខភ្លេចក្រោយ នឹកស្ដាយរបស់ទ្រព្យខ្លាំងណាស់។ ណាខ្លាចគេមិនឲ្យចូលវិញ ណាខ្លាចបែកឪពុកម្ដាយ ព្រោះចេញផ្លូវខុសគ្នា។ តាមដងផ្លូវនាងខ្ញុំឃើញប្រជាជនណែនពេញផ្លូវ។ ខ្លះបើកឡានតិចៗ ខ្លះបើកម៉ូតូ ខ្លះបណ្ដើរកង់ ខ្លះរែក ខ្លះទូល។ ទិដ្ឋភាពគួរឲ្យសង្វែគបំផុត គឺអ្នកជំងឺមានសេរ៉ូមជាប់នឹងដៃ ជិះពីលើកង់ពីក្រោយ គ្រួរសារបណ្ដើរកង់។ ស្ត្រីទើបកើតកូនថ្មីៗ កូនក្រហមរងាលត្រូវគេឲ្យចេញ ដើរហាលភ្លៀងផ្គរ។ ជនពិការ តាយាយចាស់ៗដើរយ៉ាងហេវហត់ ស្ទើរលើកជើងពុំរួច។ កុមារាកុមារី យំទ្រហឹងទារឲ្យម្ដាយពរ ព្រោះឈឺជើង។ តាមសងខាងផ្លូវឃើញខ្មោចទាហាន លន់ នល់ ដេរស្លាប់រដូករណែលគួរឲ្យអាសូរខ្មែរខ្លាំងណាស់។ គ្រួសារខ្ញុំនិងម្ដាយក្មេងធ្វើដំណើរតាមព្រែកព្នៅសំដៅស្រុក។ ដល់ផ្លូវកែងបត់ទៅព្រែកព្នៅថ្ងៃលិចល្មម។ យើងទាំងអស់គ្នារៀបរកកន្លែងដាំបាយហូប ខ្លះទៅរកទឹក ខ្លះទៅរកដីដុំ ធ្វើមុំចង្ក្រាន ខ្លះរកឧស។ យប់នោះហើយ ដែលជាយប់ដំបូងបង្អស់ដែលរូបនាងខ្ញុំជួបរឿងអកុសលដែលមិនធ្លាប់មាន មិនធ្លាប់ដឹងក្នុងជីវិត។ ប្រាសខ្លួនដេកលើកន្ទេលក្រាលផ្ទាល់ដី មានដីដុំតូចៗ សែនអាសូរខ្លួន។ យប់ម្សិលមិញអញដេកលើពូកទន់ត្រជាក់ យប់នេះ អញមកដេកលើដីពិបាកខ្នង ប្រែប្រួលដេកមិនលក់ឡើយ។ តើថ្ងៃណានឹងបានកេងលើគ្រែ? អារម្មណ៍មួម៉ៅក្ដៅក្រហាយ ហេតុអ្វីក៏សង្គ្រាមចប់ហើយ បែបជាវេទនាទៅវិញ។ លុះព្រឹកឡើង នាំគ្នាបន្ដដំណើរទៅទៀត ទៅដល់ព្រែកព្នៅ ថ្ងៃលិច -- ថ្ងៃរាបលិច ល្ងាចនោះ ឮពួកចចាមអារាមថា លុយឈប់ចាយ។ នាងខ្ញុំឆ្ងល់ណាស់ បើមិនចាយលុយ ធ្វើម៉េចទិញបានហូបទៅ? ចុះលុយអញខំប្រឹងសន្សំ? ខំប្រឹងដឹកជញ្ជូននេះ? វាទៅជាលុយ វាទៅជាក្រដាសខ្មោចហើយឬ? ខកចិត្តធំណាស់ លុយ១០លានរៀល ខំវេចខ្ចប់ឲ្យជិតខ្លាចត្រូវទឹកភ្លៀង បែរជាអសារបង់ឥតន័យ ឥតតម្លៃទៅវិញ។
ស្អែកឡើងជួលទូកចម្លងទៅត្រើយម្ខាង តាមផ្លូវមនុស្សដើរគ្រប់ច្រកល្ហក។ ដើរៗទៅថ្ងៃរសៀល ក្បែរបឹងមួយ ដែលមានទឹកល្អក់ គ្រាន់តែឃើញទឹក នាំគ្នារត់សំដៅរកទឹក ព្រោះស្រេកទឹកខ្លាំងណាស់ ព្រោះហេវហត់នឹងការធ្វើដំណើរប្រចាំថ្ងៃ ថ្ងៃក្ដៅ កណ្ដាលថ្ងៃហួតហែង ល្ងាចនោះហើយដែលនាងខ្ញុំបង្ខំចិត្តផឹកទឹកល្អក់ធុំឆ្អាបត្រី ទាំងក្អួតចង្អោរ គ្រួសារខ្ញុំក៏នាំគ្នាសម្រាកនៅទីនោះមួយយប់។ លុះស្អែកឡើង ក៏នាំគ្នាបន្ដដំណើរទៅមុខទៀត រហូត១៥ថ្ងៃទើបទៅដល់ស្រុកពុកឫស្សី។
ទៅដល់ភ្លាមដីភូមិម្ដាយក្មេក សុទ្ធតែព្រៃដុះស៊ុបទ្រុប ឃើញសភាពបែបនេះ ទាំងអស់គ្នាអស់សង្ឃឹមមួយកម្រិតទៀត ព្រោះគ្មានផ្ទះសម្បែងជ្រក។ ល្ងាចនោះ គ្រួសារនាងខ្ញុំទៅជ្រកផ្ទះក្បឿងបាក់បែកមួយ មានតែដំបូលឥតជញ្ចាំងទេ ហើយយប់នោះ មានផ្គូរភ្លៀងរន្ទះខ្លាំងណាស់ ធ្វើឲ្យសាចទទឹកគ្មានសល់ ដូចនៅកណ្ដាលវាលដែរ។ ស្អែកឡើង ក៏មិនបានឃើញប្រធានភូមិមកសួរសុខទុក្ខ ឬក៏ចាត់ចែងឲ្យធ្វើខ្ទមត្រង់ណាដែរ។ គ្រួសារនាងខ្ញុំបានស្វះស្វែងរកឫស្សី ពីងពង់ កន្ទុំថេតមកធ្វើសសរ ធ្វើជាផ្ទងផ្លាន ជាដងកណ្តប រួចទៅច្រូតស្រូវមកក្រងប្រកដំបូល។ មិនទាន់បានពីរថ្ងៃផង មានគេទៅហៅទៅប្រជុំ។ ពេលប្រជុំនោះ គេប្រាប់ឈ្មោះប្រធានក្រុមមានការអី ត្រូវរាយការណ៍ប្រាប់គេ។ គេហៅធ្វើអី ទៅតាមគេមិនអាចតវ៉ាបានឡើយ។ យប់មួយម៉ោងប្រាំពីរ ក្នុងខែ៦ ឆ្នាំ៧៥ គ្រួសារនាងខ្ញុំមិនទាន់ហូបបាយទេ ប្អូនថ្លៃខ្ញុំប្រុសអាយុ២៧ឆ្នាំ ទើបកិនស្រូវរួច មុជទឹករៀបចំហូបបាយ។ ពេលនោះស្រាប់តែឃើញយុវជនពីរនាក់ ដើរមកឈរមុខផ្ទះ ស្រែកហៅថា “ស៊នៗ តោះ! ទៅប្រជុំមួយភ្លែត”។
ប្អូនថ្លៃខ្ញុំមិនទាន់ហូបបាយផង ក៏ស្ទុះទៅតាមគេ តាំងពីយប់នោះមក បាត់ដំណឹងសូន្យឈឹងទាល់សព្វថ្ងៃ គួរឲ្យខ្លោចចិត្តណាស់។ ការរស់នៅ និងការហូបចុក បន្ទាប់ពីទៅដល់ស្រុកបួនប្រាំថ្ងៃ គ្រួសារខ្ញុំជិតអស់ស្បៀង ក៏រាយការណ៍តាមរយៈប្រធានក្រុម សុំបើកអង្ករហូប។ កាលណោះប្រជាជន១៧ មេសា ដែលស្នាក់នៅឃុំពកឫស្សីទាំងអស់ ក៏អស់ស្បៀងដូចគ្រួសារខ្ញុំដែរ ហើយត្រូវខាងពាណិជ្ជគេបើកឲ្យគ្រួសារនាងខ្ញុំប្រាំនាក់ បានបីគីឡូអង្ករ ហើយអង្ករនោះ ធុំក្លិនផ្អួរ ហូបសឹងពុំកើត។ យូរៗគេបើកឲ្យម្ដង បានត្រឹមមួយខែដំបូងប៉ុណ្ណោះ ក្រោយមកមិនបើកឲ្យឡើយ។ គ្រួសារនាងខ្ញុំមានសារុង អាវថ្មី ក្រមា នាឡិកាដៃតាមខ្លួនបានខ្លះ ចេះតែលួចលាក់ដូរអ្នកនៅមូលដ្ឋានគេមានស្រូវអង្ករច្រើន។ ការខ្វះស្បៀងនៃគ្រួសារនាងខ្ញុំកាន់តែយ៉ាប់យឺនទៅបន្ដិចម្ដងៗ ដំបូងលាយពោត ឬដំឡូង ក្រោយមកលាយត្រកួន បន្ដទៅទៀតបបររាវក្លូក ទោះយ៉ាងណាខំប្រឹងធ្វើការបម្រើអង្កការដោយអត់ធ្មត់ជាទីបំផុត ដើម្បីសម្រេចផែនការមហាលោតផ្លោះរបស់អង្កការ។ ដល់ខែធ្វើស្រូវបានប្រមូលផលដាក់ជម្រុកទើបគេឲ្យហូបបាយសុទ្ធម្នាក់ពីរខាំមួយពេលប្រហែលមួយខែដំបូង រួចលាយពោតលាយដំឡូងចុងឆ្នាំបបររាវរហូតនាំឲ្យម្នាក់ៗបាក់កម្លាំងស្ទើរស្លាប់ ស្ទើររស់ ឃើញតែក្បាលជង្គង់។
ការរស់នៅបម្រើអង្កការ៣ឆ្នាំ ៨ខែ ២០ថ្ងៃ ដំបូងគេឲ្យទៅច្រូតស្បូវ នាងខ្ញុំគ្មានស្បែកជើងពាក់ទេ បាតជើងមិនទាន់ក្រិន។ ដូច្នេះខ្ញុំមុតជញ្ជាំងស្បូវឈាមរលិស ដើរពុំទាន់គេ ប្រធានក្រុមស្ដីឲ្យពីមុខពីក្រោយ គ្មានអាសូរ។ គេដេញថា “នារី១៧មេសា ទន់ជ្រាយ គ្មានចិត្តតស៊ូ”។ ថ្ងៃបន្ទាប់មកទៀត (សូមទោស) ថ្ងៃបន្ទាប់មកទៀត គេឲ្យទៅច្រូតកាត់។ ការនៅលើភក់មិនសូវខ្លាច។ ពេលក្រលេកឃើញឈ្លើងហែលផ្ងារពោះខៀវ នាងខ្ញុំរន្ធត់ញាប់ញ័រស្ទើរលោះព្រលឹង ប្រធានក្រុមឃើញគេស្ទុះច្រានខ្ញុំឲ្យចុះទឹក មិនឲ្យឡើងគោកទេ បើហ៊ានតែឡើងគេនឹងដាក់វិន័យ។ តើពេលនោះខ្ញុំភ័យប៉ុនណា? សូមលោកអ្នកស្ដាប់គិតមើលចុះ ពេលមានផ្ទៃពោះបាន៣ខែ គេឲ្យឃ្វាលគោបួន។ នាងខ្ញុំមិនដែលដឹកគោទេតាំងពីតូចមក ហើយខ្លាចគោបោសណាស់។ ថ្ងៃមួយគោបោសមែន តែសំណាងល្អមានគេជួយទាន់កុំអីគ្រោះថ្នាក់ដល់កូនក្នុងផ្ទៃ។ ក្រោយមកគេឲ្យចិញ្ចឹមជ្រូកសាច់ពីរក្បាល មួយថ្ងៃៗខំដើររកដើមចេកមកហាន់បុកលាយកន្ទក់ ជួនកាលដើរកាត់ត្រកួនមកហាន់មិនឲ្យទំនេរឡើយ រហូតដល់ពេលសម្រាកកូន។ (សូមបញ្ជាក់ថា បើជ្រូកមានជំងឺនឹងមានបញ្ហាដល់ខ្លួននាងខ្ញុំមិនខានឡើយ) ហើយជ្រូកទាំងនោះមិនដែលបានធ្វើឲ្យប្រជាជនហូបទេ មិនដឹងគេយកទៅណានោះឡើយ។
ថ្ងៃមួយប្រធានក្រុមប្រាប់ឲ្យទៅឈូសពោតលាយបាយនៅមន្ទីរ។ កូនខ្ញុំកើតទើបបានពីរខែសរសៃ នៅខ្ចីនៅឡើយ ប៉ុន្តែត្រូវតាមបញ្ជាគេដាច់ខាតមិនអាចប្រកែកបានឡើយ។ ហើយការឈូសពីម៉ោងប្រាំពីរព្រឹកដល់ម៉ោងដប់មួយថ្ងៃត្រង់។ កូន៤ខែគេឲ្យជាន់អំបិលទុកប្រឡាក់ត្រីប្រហុកផ្អក។ កូនបាន៦ខែគេឲ្យរែងអង្ករ កូនបានមួយខួបគេឲ្យកិនស្រូវទាញត្បាល់ធំៗវាល់តៅស្រូវប្រណាំងគ្នា ទុកកូនឲ្យនៅនឹងយាយចាស់ៗ គឺគេមិនឲ្យយើងទំនេរនោះទេ ទោះបីយើងមានសរសៃខ្ចីក៏ដោយ។ ជួនកាលគេឲ្យទៅដកស្ទូងពីម៉ោងប្រាំពីរព្រឹកដល់ម៉ោងដប់មួយថ្ងៃត្រង់ទើបឡើងមកឲ្យកូនបៅ រួចចុះស្ទូងវិញ។ម៉ោងដប់មួយថ្ងៃត្រង់ដល់ល្ងាចម៉ោងប្រាំ ថ្ងៃមួយគេឲ្យដាក់បាយជ្រូក។ ប្រធានជ្រូកចិត្តកាចចង់ធ្វើបាប “គេថាខ្លួនគេរែកពេញប៉ោត នារីឯងម៉េចក៏រែកតែកន្លះអ៊ីចឹង អង្កាល់បានលាយឲ្យស៊ីទាន់វាឃ្លាន បើជ្រូកច្រើនយ៉ាងនេះ?” ថារួចគេស្ទុះមកច្រានខ្ញុំឲ្យដួលលើអាចម៍ជ្រូកស្អុយពេលខ្លួន គួរឲ្យឈឺចាប់ណាស់ដែលកម្លាំងខ្ញុំខ្សោយមិនអាចរែកពេញប៉ោតឡើងច្រាំងទន្លេបាន។ ការឈឺចាប់ផ្លូវចិត្តរងនូវការមើលងាយរើសអើងនៃពួកមូលដ្ឋានចំពោះរូបនាងខ្ញុំជាជន១៧មេសា ព្រមជាមួយរាងកាយទ្រុឌទ្រោមដោយខ្វះសារជាតិអាហារ នាងខ្ញុំស្ទើរទប់ខ្លួនពុំជាប់ ព្រោះបាត់បង់ភាពកក់ក្ដៅ បាត់បង់សេចក្ដីសង្ឃឹមទៅអនាគត។ រីឯប្ដីខ្ញុំកសិករគេឲ្យកាន់គោប្រើមួយនឹម គោមេមួយ។ រាល់ថ្ងៃមកពីភ្ជួររាស់ គាត់តែងហត់ឈរផ្អែកជញ្ចាំងផ្ទះមួយសន្ទុះបាត់ហត់ទើបងូតទឹកទៅការដ្ឋានហូបបាយ។
ឃើញប្ដីបែបនេះនាងខ្ញុំក្ដុកក្ដួលក្នុងចិត្តអាណិតប្ដីណាស់ គេប្រើហួសកម្លាំង ហូបពុំគ្រប់គ្រាន់ដើមឆ្នាំ១៩៧៨ គេឈប់ឲ្យគាត់កាន់គោទៀតហើយ គេឲ្យទៅរែកដីលើកទំនប់ឆ្ងាយៗយូរៗមកផ្ទះម្ដង។ ប្ដីខ្ញុំជាកូនអ្នកត្រកូល -- ប្ដីខ្ញុំជាកូនត្រកូលអ្នកមាន រាងកាយគាត់ពុំធន់នឹងការងារធ្ងន់ឡើយ គាត់តែងរងការប្រមាថពីអ្នកនៅមូលដ្ឋានជានិច្ច។ ការប្រឹងប្រែងហួសកម្លាំងនេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យគាត់មានជំងឺបេះដូងរីក ការនឹករលឹកដល់ឪពុកម្ដាយបងប្អូន អារម្មណ៍ផ្លូវចិត្តដែលនឹករលឹកឪពុកម្ដាយបងប្អូនតាយាយមិនអាចទៅរកពួកគាត់បាន មិនដឹងសុខទុក្ខយ៉ាងណានោះ។ នាងខ្ញុំសែនកន្ទះរាក្នុងជារៀងរាល់យប់ចេះតែគិត ចេះតែឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជារបបនេះធ្វើបាបប្រជាជនមិនឲ្យហូបគ្រប់គ្រាន់ដូច្នេះ? បើផលស្រូវបានរៀងរាល់ឆ្នាំ មិនដែលខូចខាតទេ ពេលប្រជាជនឈឺ ហេតុអ្វីចែកតែថ្នាំអាចម៍ទន្សាយមួយមុខអ៊ីចឹង។
ដូចជាស្អប់ខ្ពើមអ្នកជំងឺ ហើយបោះពាក្យសម្ដីថា “គ្រុនញាក់គ្រុនញ័រ គ្រុនអាត្រាក់ទ័រ គ្រុនសតិអារម្មណ៍” គ្មានគិតប្រជាជនសោះ។ ចំណែកមន្ត្រីរដ្ឋការដូចប្អូនថ្លៃខ្ញុំកំពង់កិនស្រូវមិនទាន់ហូបបាយផង គេយក -- គេមកហៅទៅប្រជុំ ស្រាប់តែបាត់ដំណឹងរហូតមក។ តើពាក្យថា យកទៅរៀនសូត្រនោះ ពិតជាយកទៅសម្លាប់ដូចពាក្យចចាមអារ៉ាមខ្សឹបខ្សៀវគ្នាមែនឬ? បើពិតជាសម្លាប់ទាហានមន្ត្រីរាជការទាំងអស់មានតើពួកគេមានកំហុសអីដែលត្រូវកាត់ទោសសម្លាប់? មិនគួរឲ្យជឿសោះចុះតើមេដឹកនាំរបបនេះឈ្មោះអីទៅន៎? ហើយគាត់ជាខ្មែរ ឬមិនមែន? សំណួរទាំងអស់នេះវាស្ថិតនៅក្នុងសតិសម្បជញ្ញៈខ្ញុំរៀងរាល់ថ្ងៃ រាល់ពេលសម្រាកពីកិច្ចការខ្ញុំតែងតែគិតវិភាគរកគោលដៅនៃរបបនេះ។ ថ្ងៃ០៧ មករា ១៩៧៩ មកដល់ នាងខ្ញុំសប្បាយរីករាយក្នុងចិត្តខ្លាំងណាស់ គិតថាបានទៅរកឪពុកម្ដាយ តាយាយ បងប្អូនបង្កើតបានហើយ។ កាលនោះ ខ្ញុំទើបកើតកូនទី២ បាន៤ខែទេ។ ខ្ញុំនឹងប្ដីក៏សម្រេចចិត្តចាប់មាន់ប្រាំមួយក្បាលទៅជាមួយ ដើម្បីលក់យកលុយវៀតណាមចាយវាយសម្រាប់ធ្វើដំណើរ។ គិតហើយស្អែកចេញដំណើរម៉ោងបួនភ្លឺ ប្ដីខ្ញុំជិះកង់ ខ្ញុំអង្គុយឱបកូនពីក្រោយមានបាយកញ្ចប់ហ្នឹងទៅជាមួយផង។ ទៅដល់ស្ទឹងស្លូតបេះដូងខ្ញុំញ័រភ័យ ញាប់ញ័រព្រោះគិតថា តើគ្រួសារទាំងអស់មានអ្នកណាស្លាប់ដែរទេ? បើមានអ្នកណាស្លាប់តើអញក្ដុកក្ដួលចិត្តប៉ុនណា? ម៉ោងប្រាំមួយល្ងាចថ្ងៃលិចទៅដល់ផ្សារកំពង់សឹង បីកូនដើររកផ្ទះបងស្រីឈ្មោះ ញឹប ពេលនោះគេចង្អុលទៅខាងស្ដាំដៃ។
ខ្ញុំក្រលេកភ្នែកទៅឃើញខ្ទមស្លឹកតូចមួយ ខ្ញុំរូតរះចូលទៅភ្លាម។ បងញឹប ដែលត្រូវជាប្អូនថ្លៃបងស្រីខ្ញុំ ក៏ស្ទុះមកឱបខ្ញុំ ហើយយំខ្សឹកខ្សួលប្រាប់ថា ម្ដាយខ្ញុំ និងប្អូនៗប្រាំនាក់គេយកទៅសម្លាប់ទាំងអស់គ្នាដោយសារគេចោទថា ម៉ែខ្ញុំ មានមាសច្រើនមិនដាក់សហករណ៍។ ចំណែកឪពុកខ្ញុំឈឺហើម ហត់គ្មានថ្នាំព្យាបាលក៏ស្លាប់ទៅ។ ដំណឹងនេះធ្វើឲ្យខ្ញុំបាត់ស្មារតីមួយសន្ទុះធំ។ ពេលដឹងខ្លួនឡើងខ្ញុំចង់ស្លាប់ទៅតាមពួកគាត់ណាស់ ទៅតាម ពួកគាត់ខ្លាំងណាស់។ ប៉ុន្ដែសំឡេងកូនយំទាររកបៅវាអង្រួនស្មារតីខ្ញុំឲ្យប្រឹងប្រែងរស់តទៅទៀតដើម្បីកូន ដើម្បីប្ដី និងដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនពួកគាត់។ នាងខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ខ្ញុំជាកូនទី៤ ដែលបានរួចខ្លួនរស់ជីវិតតែម្នាក់ឯងគត់ក្នុងត្រកូល ហួ ក្នុងចំណោមបងប្អូន ប្រាំបួននាក់។ ឪពុកម្ដាយ តា យាយ អ៊ំ ពូ និងក្មួយៗជាទីស្រលាញ់មួយចំនួនទៀតសរុប ២២នាក់។ តាយាយ និងឪពុកនាងខ្ញុំស្លាប់ដោយសារ ជំងឺហើម ហត់ ហូបពុំគ្រប់គ្រាន់គ្មានថ្នាំព្យាបាល។ ឯអ៊ំខ្ញុំនៅអង្គរជ័យស្រុកកៀនស្វាយ ឈ្មោះកុក ប្រពន្ធឈ្មោះ ស គេប្រើឲ្យទៅកាប់ព្រៃជាន់មីនស្លាប់ក្នុងព្រៃចោលកូនប្រុសស្រីបួននាក់ កំព្រាទាល់សព្វថ្ងៃ។ ចំណែកពូខ្ញុំនៅកអណ្ដើក ខេត្តស្វាយរៀង ឈ្មោះ លាង គេប្រើឲ្យធ្វើការហួសកម្លាំង។ ថ្ងៃមួយ មានជំងឺរាគគ្មានថ្នាំព្យាបាលក៏ត្រូវស្លាប់យ៉ាងសង្វេគបំផុតចោលកូនប្រុសស្រី ប្រាំមួយនាក់កំព្រាទាល់សព្វថ្ងៃ។
ចំណែកបងប្រុសខ្ញុំឈ្មោះ ហួ ហានី ទាហានអាកាសចរណ៍មុនថ្ងៃ១៧ មេសា ១៩៧៥ គេចាត់ឲ្យរៀនបំពេញនៅប្រទេសថៃ។ បន្ទាប់ពីឮលោក អៀង សារី អំពាវនាវ ឲ្យមន្ដ្រីរដ្ឋការនិស្សិត បញ្ញវន្ដចូលមករួមគ្នាកសាងប្រទេសឡើងវិញ គាត់ក៏សម្រេចចិត្តចូលមកក្នុងប្រទេសវិញ។ ហ្នឹងមិនទាន់បានជួបមុខប្រពន្ធកូនផងក៏ត្រូវទាហានខ្មែរក្រហមចាប់យកទៅសម្លាប់ទុកកូនបីនាក់កំព្រាទាល់សព្វថ្ងៃ។ ចំណែកបងស្រីខ្ញុំទី២ ឈ្មោះ ហួ ឃីម ប្ដីឈ្មោះ នង គឹមអេង មុនថ្ងៃ១៧ មេសា ១៩៧៥ ពួកគាត់នៅផ្សារក្បាលមាន់ចែ។ បន្ទាប់គេជម្លៀសទៅនៅព្រែកព្នៅ ខេត្តព្រៃវែង។ បងស្រីខ្ញុំមានផ្ទៃពោះ ៤ខែ និងកូនបីនាក់ ទៀតព្រមទាំងម្ដាយក្មេក និងអ្នកស្រុកខ្លះទៀតគេឲ្យឈរតម្រៀបជួរហើយគេវាយដងចបសម្លាប់ម្ដងមួយៗសែនខ្លោចផ្សាបំផុត។ ប្ដីវិលពីនេសាទវិញដឹងថាម្ដាយ ប្រពន្ធកូន គេយកទៅសម្លាប់អស់ហើយ ក៏ស្ទុះយកកាំបិតជំពុះទង់មុតស្រួចរត់រកឃាតករ ហើយស្រែកថា អាណាសម្លាប់ម្ដាយ កូនប្រពន្ធអញ ចេញមុខមក? ពេលនោះឃាតករបាតដៃប្រលាក់ឈាមក៏បង្ហាញខ្លួន បួនទៅប្រាំនាក់ ឆាកប្រយុទ្ធស៊ីសាច់ហុតឈាមយ៉ាងសាហាវបំផុត។ បងថ្លៃខ្ញុំគួរឲ្យអាសូរណាស់។ ពេលនោះគាត់ត្រូវខ្មែរក្រហម កាប់សម្លាប់ក្នុងថ្លុកឈាមយ៉ាងអណោចអធ័មក្រៃលែង។ ទីបំផុត គាត់បិទភ្នែកលាលោក លារបបព្រៃផ្សៃមិនអាលោះអាល័យឡើយ។
ចំណែកបងប្រុសទី៣ ឈ្មោះ ហួ លីម ប្រពន្ធឈ្មោះស្រីមុំ មុន ១៧ មេសា ឆ្នាំ៧៥ គាត់ធ្វើគ្រូបង្រៀននៅភ្នំពេញ។ ថ្ងៃ១៧ មេសា ឆ្នាំ៧៥ គ្រួសាររបស់គាត់ត្រូវជម្លៀសទៅកោះអន្លង់ចិន តាខ្មៅ។ បន្ទាប់ពីគេចោទថាគាត់មានរបស់មានតម្លៃមិនដាក់រួមគេក៏យកគាត់ទៅគាស់ គល់ឈើនៅកន្លែងមួយ។ បងស្រីមុំជាប្រពន្ធបន្ទាប់ពីដឹងថ្ងៃនេះ គេយកប្តីទៅសម្លាប់ហើយ ក៏ម្នីម្នានាំកូនប្រុសស្រីបួននាក់ទៅរកឪពុក ហើយសំពះសុំកុំឲ្យគេសម្លាប់ប្តីគាត់។ សូមអាសូរកូនទាំងបួននាក់ផង។ ប៉ុន្តែគេគ្មានមេត្តា គេគ្មានមនោសញ្ចេតនាទេ រឹតតែសាហាវចាប់សម្លាប់ទាំងម្តាយ ទាំងកូន ទាំងឪពុកស្លាប់ក្នុងថ្លុកឈាមតែមួយ។ ស្តាប់ចុះខ្មែរអើយ! សាហាវជាងសត្វតិរច្ឆាន។ ចំណែកម៉ែខ្ញុំ ចំណែកម្តាយខ្ញុំ គេចោទថាមានមាស មិនដាក់សហករណ៍។ មានមាសច្រើនមិនដាក់សហករណ៍។ គេយកទៅដាក់គុកនៅទួលអង្គ ខាងជើងផ្សារកំពង់សឹង ប្រហែលមួយគីឡូម៉ែត្រ។
ម្តាយខ្ញុំឃ្លានបាយពេកក៏លួចចេញពីគុក រត់សំដៅផ្ទះអ្នកស្រុករកបាយហូប។ ពេលនោះ ប្អូនៗខ្ញុំទាំងប្រាំនាក់ នឹកម៉ែពេក ក៏រត់តាមរកម៉ែ កងយាមគុកឃើញ ក៏ចាប់ប្រមូលទៅស្លាប់ទាំងអស់។ ទាំងអស់ប្រាំមួយនាក់ ស្លាប់ក្នុងថ្លុកឈាមតែមួយ។ សែនរន្ធត់ចិត្ត និងខ្លោចផ្សាបំផុត រកពាក្យថ្លាថ្លែងពុំបាន។ តើមេដឹកនាំជាអ្នកណា? ហេតុអ្វីគេបណ្តាលឲ្យខ្មែរស្លាប់ខ្មែរបែបនេះ?
ការអស់សង្ឃឹមក្នុងជីវិត ចាប់តាំងពីខ្ញុំដឹងថាខ្លួនត្រូវបាត់បង់ឪពុកម្តាយ បងប្អូនអស់រលីង នាងខ្ញុំមើលអ្វីៗជុំវិញខ្លួនហាក់ដូចជាក្រៀមក្រំ អស់ន័យសម្រាប់ជីវិត។ ប៉ុន្តែនាងខ្ញុំនៅសង្ឃឹមប្តី និងកូនពីរនាក់ដែលផ្តល់កម្លាំងចិត្តឲ្យខ្ញុំចង់រស់តទៅទៀត។ មិនយូរប៉ុន្មាន ប្តីខ្ញុំដែលមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃដោយសាររបបខ្មែរក្រហមប្រើឲ្យធ្វើការហួសកម្លាំង ក៏គាត់តែធ្វើទុក្ខខ្លាំងឡើង ខ្ញុះក៏នាំទៅពិនិត្យនៅមន្ទីរពេទ្យចិន។ ដុកទ័រប្រាប់ថា ប្តីខ្ញុំមានជំងឺបេះដូងរីក។ ពេលនោះ ខ្ញុំអស់សង្ឃឹមស្ទើរលែងចង់រស់។ ហើយក៏នឹកឃើញ ឈឺចាប់នឹងរបបព្រៃផ្សៃនេះដែលបង្កឲ្យគាត់មានជំងឺបែបនេះ។ ត្រង់ចំណុចខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ថា ប្តីខ្ញុំគាត់ខំ បង្រៀនផង ទៅពេទ្យព្យាបាលផង។ ចំណែកនាងខ្ញុំខំដេរខោអាវផង ចិញ្ចឹមជ្រូកមាន់ទាផង រួមផ្សំយកលុយទៅព្យាបាល។ ទីបំផុតគាត់នៅតែស្លាប់ចោលខ្ញុំនៅឆ្នាំ១៩៩៥។ អំឡុងពេល៧៩ មក ១៩៩៥ នាងខ្ញុំមានកូនបីនាក់ទៀត។ ញាតិអើយពិចារណាមើល តើស្រ្តីមេម៉ាយម្នាក់មានកូនប្រាំនាក់ បងគេអាយុ១៨ឆ្នាំ មានបញ្ហាសតិអារម្មណ៍រៀនលែងចូល ព្រោះឪពុកងាកឈឺៗ រួចស្លាប់ចោលទៀត។ ប្អូនពៅអាយុ៥ខែ មានជំងឺសួតប្រចាំកាយ ត្រូវទៅពេទ្យញឹកញាប់សឹងរាល់ខែ។
ក្បូនជីវិតគ្រួសារខ្ញុំត្រូវព្យុះសង្ឃរាបោកបក់កណ្តាលសាគរឥតកោះត្រើយ។ មិនដែលស្គាល់ការសប្បាយរីករាយឡើយ។ ពេលនាងខ្ញុំជួបឧបសគ្គធំៗមិនមានឪពុកម្តាយជួយដោះស្រាយ។ មិនមានបងប្អូនជួយរំលែកទុក្ខ បាត់បង់ភាពកត់ក្តៅ។ ពេលនោះអារម្មណ៍ពុំកញ្ជ្រោលរោលរែក បេះដូងឈឺចាប់នឹងរបបចង្រៃអន្យតិរ្ថិយនេះខ្លាំងណាស់។ ព្រោះតែរបបនេះ គ្រួសារអញត្រូវវិនាសអន្តរាយទាំងពូជ ថែមទាំងបន្តទុក្ខវេទនាដល់កូនៗទាំងប្រាំនាក់ទៀត ឲ្យមានជីវិតឯកកោអនាថាទាល់សព្វថ្ងៃ។ ឯរូបខ្ញុំផ្ទាល់សព្វថ្ងៃមានជំងឺសរសៃប្រសាទលើសឈាម ដោយសារនាងខ្ញុំជួបនូវហេតុការណ៍ភ័យរន្ធត់តក់ស្លុតច្រើនលើកច្រើនសាបណ្ដាលពីរបបឃោឃៅនេះ។ នាងខ្ញុំខំដេរខោអាវ លក់ដូរ ចិញ្ចឹមជូនមាន់ទា ដើម្បីដោះស្រាយជីវភាពដល់លំបាកបំផុត។ ទូលផង រែកផង ទម្រាំទ្រទ្រង់គ្រួសារបាន ហើយបានមកឈរនៅទីនេះ ថ្ងៃនេះ ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនឪពុកម្ដាយ បងប្អូន តាយាយ អ៊ំពូខ្ញុំ។
ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំរំភើបចិត្តឥតឧបមាដោយបានតុលាការអន្តរជាតិហោះហើរឆ្លងសមុទ្រមករកយុត្តិធម៌ជូនពួកគាត់ និងជនរួមជាតិទាំងអស់ដែលស្លាប់យ៉ាងអយុត្តិធម៌ក្នុងរបបព្រៃផ្សៃឃោឃៅ ហើយថ្ងៃនេះផងដែរ ជាថ្ងៃដែលខ្ញុំរង់ចាំ៣០ឆ្នាំហើយ ដោយចិត្តអន្ទះរា ហើយថ្ងៃនេះ ពេលនេះ កូនសូមអញ្ជើញព្រលឹងប៉ាម៉ែ តាយាយ អ៊ំពូ បងប្អូន ក្មួយៗទាំង២២នាក់ ព្រមទាំងព្រលឹងអ្នកស្លាប់ទាំងអស់ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមកស្ថិតនៅទីនេះ ដើម្បីស្ដាប់តុលាការ បង្ហាញមុខមេខ្លោងឃាតករ ហើយរកយុត្តិធម៌ជូនអ្នកទាំងអស់ ហើយមើលមុខឲ្យជាក់ដើម្បីជម្រះបញ្ជីនៅឋានយមរាជ។
តុលាការជាទីគោរព នាងខ្ញុំសំណូមពរ លោក លោកស្រី ដែលជាតុលាការអន្តរជាតិមេត្តាកាត់ក្ដីឲ្យសុក្រឹត យត្តិធម៌ សមនឹងទម្ងន់ទោសឧក្រិដ្ឋដែលពួកគេបានប្រព្រឹត្តប្រមាថមនុស្សជាតិដោយធ្វើទារុណកម្មសាហាវព្រៃផ្សៃបំផុត។ ការបាត់បង់ជីវិតដោយអំពើឃោឃៅយ៉ាងអយុត្តិធម៌នៃគ្រួសារខ្ញុំ មិនអាចមានអ្វីមកប៉ះប៉ូវបានឡើយ ទោះមាសប៉ុនល្អី ក៏ខ្ញុំមិនដូរនឹងជីវិតម្ដាយខ្ញុំម្នាក់ដែរ។ កុំថាដល់ទៅជីវិតទាំង២២នាក់ ប៉ុន្តែពួកអ្នកពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព្រឹត្តផ្ទាល់ក្នុងរឿងសម្លាប់គ្រួសារនាងខ្ញុំនឹងទទួលកម្មពារធ្ងន់ធ្ងរវេទនាបំផុត គ្រប់ៗជាតិ ដរាបរៀងទៅរយពាន់ម៉ឺនជាតិ។ មិនអាចកើតជាមនុស្សបានឡើយ។
នាងខ្ញុំសូមធ្វើសំណូមពរដល់មេដឹកនាំកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យទាំងពីររូប រូបលោកមានអាយុច្រើនចាស់ៗអស់ហើយ នេះជាឱកាសចុងក្រោយនៃជីវិតពួកលោក។ ដូច្នេះពួកលោកត្រូវតែក្លាហានប្រមូលស្មារតីបំភ្លឺនូវការពិតជូនរងគ្រោះទាំងអស់ និងដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីកំពុងស្រែកឃ្លានយុត្តិធម៌ និងចង់ដឹងការពិតដែលរបបពួកលោកដាច់ចិត្តសម្លាប់មនុស្សរង្គាលបែបនេះ។
នាងខ្ញុំសូមអំពាវនាវហើយអំពាវនាវទៀត ដល់បណ្ដាអង្គការស្ថាប័នគ្រប់ប្រទេសលើពិភពលោកនិងសប្បុរសជនទាំងឡាយមេត្តាជួយផ្ដល់ជំនួយដល់ដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីដែលជាជនរងគ្រោះឲ្យបានសមរម្យ និងការបាត់បង់ដ៏ធំធេង ដើម្បីផ្សះផ្សាផ្លូវដែលខ្ទេចខ្ទាំទាំងសុខភាពផ្លូវកាយ ព្រោះយើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នាមានវ័យចាស់ៗអស់ហើយ កំពុងរោគាព្យាធិមកបៀបបៀនរាល់ថ្ងៃ។ នៅទីបញ្ចប់នាងខ្ញុំ តំណាងឲ្យដើមបណ្ដឹងរដ្ឋប្បវេណីស្រុកខ្សាច់កណ្ដាល ស្រុកមុខកំពូល វិហារសួគ៌ សូមធ្វើសំណូមពរចុងក្រោយ។ សូមតុលាការកូនកាត់ដែលជាតុលាការខ្នាតអន្តរជាតិ ដែលខំចំណាយថវិកាដ៏ច្រើនលើសលប់ ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះកម្ពុជា មេត្តាស៊ើបអង្កេតនូវទ្រព្យសម្បត្តិដែល -- ទាំងអស់ក្នុងនិងក្រៅប្រទេសរបស់ជនជាប់ចោទ ដែលតុលារកឃើញប្រាកដថា គេទោសឧក្រិដ្ឋមែននោះ ក្នុងការសងសំណងដល់ជនរងគ្រោះទាំងអស់ ដើម្បីផ្សះផ្សាផ្លូវចិត្តដែលខ្ទេចខ្ទាំជាង៣០ឆ្នាំហើយ។ សាលាក្ដីមិនអាចចប់ដោយបរាជ័យទេ ត្រូវតែពុះពារផ្ដល់យុត្តិធម៌ជនរងគ្រោះឲ្យស្ងប់ចិត្តផង។
វីដេអូ
