សាវតារ និង តួនាទី
ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមលោក ម៉ី សាវឿន គឺជាទាហានភូមិភាគបូព៌ានៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង
1
។ គាត់ផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងនាមជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២ អំពីការបោសសម្អាតនៅក្នុងភូមិភាគបូព៌ា ការសម្លាប់សមាជិកគ្រួសារគាត់ ការផ្លាស់ទីលំនៅគាត់ដោយបង្ខំទៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ការហៀបនឹងត្រូវសម្លាប់ និងការបង្ខំឲ្យរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍។
ការបោសសម្អាតក្នុងភូមិភាគបូព៌ា
ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៨ លោក ម៉ី សាវឿន ធ្វើការនៅក្នុងអង្គភាពយោធានៃភូមិភាគបូព៌ា ក្នុងខេត្តព្រៃវែង
6
។ ទាហានទាំងអស់ទូទាំងភូមិភាគបូព៌ា មានមូដ្ឋានតាំងនៅជិតស្ពានមេបុណ្យ តាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ ១៥
7
ដើម្បីប្រយុទ្ធទល់នឹងកម្មាភិបាលខ្មែរក្រហមដែលមកពីភូមិភាគនិរតី និងភូមិភាគបស្ចិម ដែលត្រូវបានបញ្ជូនឲ្យមកបោសសម្អាតកម្មាភិបាលភូមិភាគបូព៌ា
8
។ គាត់បានឃើញមនុស្សជាច្រើនស្លាប់ក្នុងសមរភូមិ
9
។
ការចាប់ខ្លួន ការសម្លាប់ និងការបាត់ខ្លួន
ការផ្លាស់ទីលំនៅដោយបង្ខំទៅកាន់ខេត្តពោធិ៍សាត់
លោក ម៉ី សាវឿន និងសាច់ញាតិត្រូវបានជម្លៀសពីខេត្តស្វាយរៀងទៅកាន់ស្រុកបាកាន ក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់
13
ជាផ្នែកមួយនៃការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដំណាក់កាលទីពីរ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានដកស្រង់សក្ខីកម្មរបស់គាត់នៅពេលលើកឡើងថា៖
“ខុសពីការផ្លាស់ទីលំនៅពីមុនៗដែលបានកើតឡើងនៅទូទាំងប្រទេស ប.ក.ក “បានជម្លៀស” ប្រជាជនចេញពីខេត្តព្រៃវែង ស្វាយរៀង កំពង់ចាម និងកំពង់ឆ្នាំង ដោយសារតែការបោសសម្អាតនៅភូមិភាគបូព៌ា និងការប៉ះទង្គិចនៅតាមព្រំដែន។ ក្រៅពីមូលហេតុនៃការផ្លាស់ទីលំនៅរបស់ពួកគេ ភ័ស្តុតាងនៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះបានបង្ហាញថា ផលប៉ះពាល់នៃការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនទាំងនេះមិនខុសពីផលប៉ះពាល់ដែលកើតចេញពីការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជននាពេលមុនៗ នោះឡើយ គឺដើម្បីបញ្ជូនប្រជាជនទៅធ្វើការនៅក្នុងសហករណ៍នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ខេត្តកំពង់ធំ ខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តតាកែវ”
14
។
ការសម្លាប់ប្រជាជនភូមិភាគបូព៌ានៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់
បីថ្ងៃក្រោយមក គេដាក់គាត់ជាមួយអ្នកផ្សេងទៀតនៅក្នុងក្រោលគោ
15
ជាកន្លែងដែលគេចងគាត់ដើម្បីសម្លាប់ចោល ប៉ុន្តែគាត់បានរត់រួចខ្លួនតាមវាលស្រែ
16
។ គាត់បានឃើញមនុស្សត្រូវបានគេសម្លាប់នៅខាងក្នុងក្រោលនោះ ហើយអ្នកផ្សេងទៀតត្រូវគេបាញ់សម្លាប់ពេលរត់ចេញ
17
។ គាត់បានដឹងថាប្រជាជនទាំងអស់មកពីភូមិភាគបូព៌ាជាមួយគាត់ត្រូវបានសម្លាប់ដោយសារចោទថាចូលដៃជាមួយ “យួន”
18
។
ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំ
គាត់ត្រូវបង្ខំឲ្យរៀបការជាមួយស្ត្រីម្នាក់រួមនឹងគូស្រករ ៦០ គូ ទៀតនៅសហករណ៍ព្រៃឈរ ខេត្តព្រៃវែង
21
។ លោក ម៉ី សាវឿន បានរៀបការនៅអាយុប្រហែល ២៥ ឆ្នាំ ចំណែកភរិយាមានអាយុក្មេងជាងគាត់ប្រហែល ៥ ឆ្នាំ
22
។
គាត់បានពន្យល់ថា គូស្រករត្រូវបានចាប់គូផ្អែកតាមប្រវត្តិរូបរបស់ពួកគេ
23
ហើយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានកត់សម្គាល់អង្គហេតុនេះ នៅពេលលើកឡើងថា “តាមទស្សនៈរបស់ ប.ក.ក ការជ្រើសរើសគូស្រករអាចប៉ះពាល់ដល់បដិវត្តន៍ ហើយវាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការជ្រើសរើសបុគ្គលដែលមានជំហរបដិវត្តខ្ជាប់ខ្ជួន។ ដូច្នេះ ក្នុងការផ្សំផ្គុំគូស្រករ មានកត្តាមួយចំនួនត្រូវលើកយកមកពិចារណា ដោយការសម្រិតសម្រាំងប្រវត្តិរូបរបស់បុគ្គល រួមមានអាយុ ឋានៈ ឬវណ្ណៈភាពរបស់ពួកគេ (ប្រជាជនថ្មីឬប្រជាជន ១៧ មេសា ប្រជាជនចាស់ឬប្រជាជនមូលដ្ឋាន ឬកសិករ) ទីតាំង និងជាតិពន្ធុ”
24
។
នៅពេលដែលទទួលបានការយល់ព្រមពីថ្នាក់លើសម្រាប់ពិធីរៀបការ ក្នុងករណីភាគច្រើនបុគ្គលមិនត្រូវបានពិគ្រោះយោបល់អំពីពិធីរៀបការរបស់ពួកគេទេ ហើយត្រូវបានជូនដំណឹងភ្លាមៗមុនពេលពិធីរៀបការបានកើតឡើង
25
។ លោក ម៉ី សាវឿន ទទួលបានការជូនដំណឹងមួយថ្ងៃមុនថ្ងៃរៀបការរបស់គាត់
26
។
អាពាហ៍ពិពាហ៍របស់គាត់ត្រូវបានរៀបចំនៅរោងបាយក្បែរវត្តព្រះធាតុ
27
។ មិនមានសមាជិកគ្រួសារចូលរួមក្នុងពិធីរៀបការនេះទេ
28
។ រយៈពេលនៃពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍មានចាប់ពី ៣០ នាទី ទៅពីរបីម៉ោង
29
។ ក្នុងពិធីជាច្រើន បុរសនិងស្ត្រីត្រូវបានគេណែនាំឱ្យឈរក្នុងជួរដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ឬអង្គុយជាជួរដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ហើយគូស្រករនីមួយៗនឹងត្រូវហៅចេញពីជួរ
30
។ លោក ម៉ី សាវឿន បានពន្យល់ថា មានបុរសពីរជួរ និងស្ត្រីពីរជួរអង្គុយនៅក្នុងរោងបាយ
31
។
គាត់បានដឹងថា គូស្រករដែលមិនព្រមរៀបការត្រូវបានគេចោទថាជាជនក្បត់អង្គការ
32
។
សេចក្តីថ្លែងទុក្ខ
“ម្ដាយឪពុកបងប្អូនរបស់ខ្ញុំគឺត្រូវបាត់បង់អស់ អត់មាននៅបានសេសសល់ជួបជុំសប្បាយនឹងគេ។ ពេលខ្លះខ្ញុំមានអារម្មណ៍ដេកមិនលក់ ដើរទៅអត់ដឹងថារូបរាងកាយរបស់ខ្ញុំនៅ គឺអត់ដឹង ដោយសារសុខភាពគ្រាំគ្រា ទុរន់ទុរាដែលគេធ្វើបាបបាញ់ វ៉ៃដំ ច្រំធាក់ ប្រើដូចសត្វធាតុ។ ហេតុអីក៏ខំតស៊ូធ្វើកងទ័ពរំដោះជាតិកន្លងមក ដល់ចុងក្រោយទៅជាបានទទួលរងគេធ្វើទារុណកម្មដល់ថ្នាក់នេះ ខ្ញុំតូចចិត្តវាសនាក្ដុកក្ដួលរបស់ខ្ញុំ គឺខ្លាំងរាល់ថ្ងៃ”
33
។
វីដេអូ



