អ្នកស្រី មុំ សំអឿន
រហ្សនាម: TCCP-89
សំណុំរឿង: សំណុំរឿង ០០២/០២
ប្រភេទ: ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី
សាវតារ
អ្នកស្រី មុំ សំអឿន គឺជាសាស្ត្រាចារ្យនៅវិទ្យាល័យកំពត ហើយគេស្នើឱ្យគាត់ផ្លាស់ទៅភ្នំពេញនៅឆ្នាំ ១៩៧០
1
។ គាត់ក៏ទៅរស់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ជាមួយគ្រួសារ បន្ទាប់មក គេជម្លៀសគាត់នៅថ្ងៃទី១៧ ខែ មេសា ឆ្នាំ១៩៧៥
2
។ គាត់ផ្តល់សក្ខីកម្ម ក្នុងនាមជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ស្តីពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ នួន ជា និង ខៀវ សំផន ពាក់ព័ន្ធនឹងការជម្លៀសប្រជាជនពីទីក្រុងភ្នំពេញ ការបាត់បង់ស្វាមី និងកូនចំនួន ៦ នាក់
3
ការឈឺចាប់ និងអ្វីដែលគាត់បានឃើញ។
ការជម្លៀសទីក្រុងភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ និងពេលក្រោយមកទៀត
នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ គាត់ និងគ្រួសារ ឮសំឡេងរថក្រោះបើកចូលភ្នំពេញ
4
។ យុទ្ធជនកងទ័ពខ្មែរក្រហមភ្ជង់កាំភ្លើងដាក់គាត់
5
។ យុទ្ធជនទាំងនោះប្រាប់គាត់ និងគ្រួសារគាត់ ថាត្រូវតែចាកចេញ ពីព្រោះថា អាមេរិកនឹងទម្លាក់គ្រាប់បែកនៅក្នុងក្រុង
6
។ គេប្រាប់ថា ការជម្លៀសចេញនេះទៅតែប៉ុន្មានថ្ងៃទេ ប៉ុន្តែ បន្ទាប់មក គ្រួសាររបស់គាត់មិនអាចត្រឡប់មកផ្ទះវិញបានទេ
7
។ គ្រួសាររបស់គាត់ចាកចេញយ៉ាងប្រញាប់ប្រញាល់ នៅម៉ោងប្រហែល ៩ ព្រឹក
8
។ គ្រួសាររបស់គាត់ យកទៅបានតែរថយន្តវ៉ុលវ៉ាហ្គេនមួយគ្រឿង និងស្បៀងអាហារតិចតួច
9
។ គាត់ត្រូវបែកពីស្វាមី និងកូនអាយុ ៥ ឆ្នាំនៅក្នុងអំឡុងពេលជម្លៀសនេះ ពីព្រោះថា ស្វាមី និងកូននោះជិះរថយន្តនៅពេលដែលធ្វើដំណើរ ចំណែកឯ គាត់ និងសមាជិកគ្រួសារផ្សេងទៀត ធ្វើដំណើរដោយថ្មើរជើង
10
។
នៅពេលដែលគាត់ និងគ្រួសារចេញពីភ្នំពេញ គាត់ឃើញសាកសព
11
ស្រ្តីរំលូតកូនដោយសារខ្វះការថែទាំសុខភាព និងការបង្ខំឱ្យផ្លាស់ទីលំនៅ
12
និងសាកសពទាហាន លន់ នល់ ចំនួនប្រហែល ២០ នាក់
13
។ គាត់មិនឃើញមានយន្តហោះណាមួយទេ ទោះបីជាខ្មែរក្រហមប្រាប់ថា ភ្នំពេញ នឹងត្រូវរងការទម្លាក់គ្រាប់បែកយ៉ាងណាក៏ដោយ
14
។ គាត់ធ្វើដំណើរជាមួយគ្រួសារ ចេញពីខាងត្បូងវិមានឯករាជ្យ ឆ្ពោះទៅស្ពានព្រះមុនីវង្ស បន្ទាប់មក គាត់ជួបស្វាមី និងកូនប្រុសនៅទីនោះ ហើយធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅព្រែកសំរោង
15
។
គ្រួសាររបស់គាត់ដេកក្នុងវត្តព្រែកសំរោង ដោយគ្មានសម្ភារៈសម្រាប់ដេកទេ
16
។ បន្ទាប់មក ពួកគាត់បន្តដំណើរទៅតាមមាត់ទន្លេមួយយប់ (ថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥)
17
នៅស្វាយរលំ
18
។ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ពួកគាត់លែងមានស្បៀងអាហារ ហើយក៏មិនទទួលបានស្បៀងអាហារដែរ
19
។ បន្ទាប់មក ពួកគាត់ទៅវត្តមួយទៀត ហើយឡានរបស់ស្វាមីគាត់ ត្រូវគេដកហូតនៅទីនោះ
20
។
ក្រោយមក គ្រួសាររបស់គាត់បានស្នាក់នៅក្នុងផ្ទះអ្នកភូមិរយៈពេលពីរយប់ នៅព្រែកសំរោង
21
។ នៅយប់ទីពីរ ខ្មែរក្រហម បញ្ជាឱ្យកូនប្រុស និងស្វាមីគាត់ ទៅឃ្វាលគោ
22
។ ការជម្លៀសចេញបានរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃហើយ ប៉ុន្តែ គេនៅតែមិនទាន់ប្រាប់ថា គាត់អាចត្រឡប់មកផ្ទះវិញបានទេ
23
។ គេបន្តឱ្យគ្រួសារគាត់ធ្វើដំណើរទៅមុខទៀត គឺទៅឃុំព្រែកគយ នៅខេត្តកណ្តាល
24
។ នៅពេលដែលទៅដល់ទីនោះ គេបំបែកកូនគាត់ទាំងអស់ឱ្យចេញពីគាត់ ទុកតែកូនដែលមានជំងឺហឺតតែប៉ុណ្ណោះ
25
។
នៅក្នុងអំឡុងពេលជម្លៀស គេសួរគាត់ និងគ្រួសារគាត់អំពីការងារពីមុនរបស់ស្វាមីគាត់
26
។ គាត់ឃើញគេបាញ់ជនស៊ីវិលស្លាប់នៅតាមផ្លូវ
27
។ ក្រោយពីជម្លៀស កងទ័ពខ្មែរក្រហម ចាប់ខ្លួនស្វាមីគាត់ និងកូនគាត់ចំនួន ៦ នាក់
28
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ពឹងផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់គាត់ ពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដំណាក់កាលទី១ ដោយធ្វើសេចក្តីសម្រេចនានា ដូចជា សេចក្តីសម្រេចស្តីពីការប្រើប្រាស់កម្លាំងដើម្បីជម្លៀសប្រជាជន
29
សេចក្តីព្រួយបារម្ភអំពីសន្តិសុខ
30
ការជម្លៀសតាម “មធ្យោបាយអ្វីក៏ដោយ”
31
ការជម្លៀសដោយគ្មានករណីលើកលែង
32
ការកំណត់ទីតាំងគោលដៅដែលអ្នកជម្លៀសត្រូវទៅ
33
ការទទួលរងអំពើហិង្សា
34
ស្ថានភាពនៃការជម្លៀស
35
និងការស្លាប់មនុស្ស
36
។
សេចក្តីបញ្ជាក់អំពីការឈឺចាប់
“[...] ហើយយប់ឡើងហ្នឹង ញ័រខ្លួនឈឺបោះដៃផុត លើសឈាមហ្នឹងសឹងតែរាល់ថ្ងៃតែម្ដងទៅពេទ្យ។ ហើយនឹកឃើញពីរឿងការសម្លាប់ហ្នឹងទៀតកាន់តែរន្ធត់ឡើង ហើយជើងហ្នឹងហើម ហ្នឹងនិយាយពីជំងឺហ្នឹង ពីព្រោះអង្កាល់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមហ្នឹង ចេញតែឫសដូងបាតហ្នឹងធ្លាក់ឈាមច្រើននោះ ហើយជើងវាហើម ឥឡូវហ្នឹងនៅតែជើងហើមអ៊ីចឹង។ [...] ហើយពេលដែលខ្ញុំទៅ វាយកទៅដាក់គុកនៅកោះខ្សាច់ទន្លាហ្នឹង មាននឹកឃើញនារីម្នាក់ហ្នឹងលួចល្មុតខ្ចីហ្នឹងពីរ គេចាប់បានហ្នឹងគេឲ្យជីកដីសិន រួចទៅគេយកចបហ្នឹងវ៉ៃទម្លាក់ងាប់ គេកប់នៅហ្នឹង។ ហ្នឹងធ្វើឲ្យខ្ញុំកាន់តែរន្ធត់ឡើង នឹកឃើញៗសឹងតែរាល់ថ្ងៃ នៅពេលលំបាកពេលអាពត។ នឹកឃើញមិនដឹងថា ពេលណាដល់ពេលខ្ញុំទេ”
37
។
“ហើយរន្ធត់ចិត្តមួយទៀត ជម្លៀសចេញពីភ្នំពេញហ្នឹង គឺឃើញមនុស្សស្លាប់ស្តូក ដើរបួន-ដប់ជំហានទៅ ឃើញស្លាប់មួយទៀត។ ក្បាលហ្នឹងរីក ដែលវាបាញ់ វានឹកឃើញរឿងហ្នឹង ចេះតែនឹក ឃើញៗទៅ ម្ល៉ោះហើយគេងមិនលក់សោះ” ។
វីដេអូ
