សាវតារ និងតួនាទី
លោក ញ៉ែម អេន គឺជាអ្នកថតរូបនៅ ស-២១ ហើយគាត់សរសេរសៀវភៅចំណងជើងថា “អ្នកថតរូបខ្មែរក្រហមនៅ ស-២១” អំពីការងារគាត់ពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧៩
1
។ គាត់ចូលរួមបដិវត្តន៍នៅ ឆ្នាំ១៩៧១ ជាមួយនឹងបងប្អូន ៥ នាក់ក្នុងចំណោមបងប្អូនរបស់គាត់
2
។ ក្នុងចំណោមនោះ ក្រោយមក មានពីរនាក់ត្រូវគេសម្លាប់ដោយសារការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុង
3
។ គាត់ផ្លាស់ទៅភ្នំពេញនៅឆ្នាំ១៩៧៥ ហើយធ្វើការមួយចំនួន ដូចជា បោះពុម្ពកាសែត និងបញ្ជូនលិខិតរវាងមន្ទីរពេទ្យមុនីវង្ស ជាមួយនឹងគុកតាខ្មៅ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៦
4
។ នៅខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៦ អង្គការបញ្ជូនគាត់ទៅរៀនថតរូប និងផ្តិតរូបនៅប្រទេសចិន រយៈពេល ៦ ខែ
5
។
លោក ញ៉ែម អេន ផ្តល់សក្ខីកម្មក្នុងនាមជាសាក្សីនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២ អំពីការងារគាត់ក្នុងនាមជាអ្នកថតរូបនៅ ស-២១ អំពីរចនាសម្ព័ន្ធនៅ ស-២១ ព្រមទាំង តួនាទី និងភារកិច្ចរបស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមផ្សេងៗ
6
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ស្តាប់សក្ខីកម្មរបស់លោក ញ៉ែម អេន រយៈពេលពីរថ្ងៃ ហើយយល់ឃើញថា ភ័ស្តុតាងរបស់គាត់ មានភាពផ្ទុយគ្នាច្រើន មិនស៊ីចង្វាក់គ្នា ពាក្យចចាមអារ៉ាម និងខ្វះភាពច្បាស់លាស់
7
។ ហេតុនេះ អង្គជំនុំជម្រះ មានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្លាំងនៅពេលដែលពិចារណាលើភ័ស្តុតាងរបស់គាត់ ហើយពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងរបស់គាត់ តែត្រង់ចំណុចណាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងតួនាទីរបស់ សុន សេន និង នួន ជា តែប៉ុណ្ណោះ
8
។
ការងារចុះមូលដ្ឋាន និង នៅ ស-២១
នៅពេលត្រឡប់មកពីចិនវិញ លោក ញ៉ែម អេន ធ្វើការនៅ ស-២១ ដើម្បីថតរូបអ្នកទោសចូល
9
និងធ្វើជាអ្នកថតរូបចុះមូលដ្ឋានអំពីសកម្មភាពរបស់កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនៅភូមិភាគចំនួន ៦
10
។ នៅក្នុងអំឡុងពេលចុះមូលដ្ឋាន គាត់ទទួលបញ្ជាពី សុន សេន និង តា ណាត
11
ចំណែកឯ ឌុច គ្រាន់តែឱ្យបញ្ជាគាត់សម្រាប់ការងាររបស់គាត់នៅ នៅ ស-២១
12
។ ក្នុងចំណោមបេសកកម្មចុះថតរូបដែលគាត់បានធ្វើឱ្យរបបខ្មែរក្រហម គាត់រៀបរាប់ឡើងវិញអំពីពេលវេលាជាច្រើនដែលគាត់អមដំណើរគណៈប្រតិភូពីប្លុកកុម្មុយនីស្ត ចុះទៅទស្សកិច្ចនៅតាមការដ្ឋាននៅភូមិភាគ ពាយ័ព្យ រួមមាន ទំនប់ត្រពាំងថ្ម ទំនប់ត្រពាំងពោធិ៍ និងទំនប់ ១ មករា
13
។ នៅក្នុងអំឡុងពេលចុះទស្សនកិច្ចទាំងនេះ គាត់ថតរូបកម្មាភិបាលជាន់ខ្ពស់ ដូចជា ប៉ុល ពត និង សុន សេន
14
។ គាត់ក៏ថតរូបមនុស្សនៅព្រៃស ជារៀងរាល់អាទិត្យ ប៉ុន្តែ ភាគច្រើន គាត់ធ្វើការនៅ ស-២១
15
។ ក្រៅពីការងារផ្តិតរូប និងថតរូប គាត់មានភារកិច្ចគូរផែនទី ភូមិភាគពាយ័ព្យ
16
។
នៅ ស-២១ មានអ្នកទោសចំនួនតិចតួចប៉ុណ្ណោះដែលបានថតរូប ពីព្រោះថា អ្នកទោសជាច្រើនត្រូវគេយកទៅសម្លាប់រួចទៅហើយមិនបានថតរូបទេ
17
។ លោក ញ៉ែម អេន រៀបរាប់អំពីដំណើរការនៃការថតរូបអ្នកទោស ប្រព័ន្ធដាក់លេខរៀងដើម្បីសម្គាល់អ្នកទោស និងការប្រើប្រាស់សម្ភារៈថតរូប
18
។
នៅពេលដែលកម្លាំងវៀតណាម ចូលដល់ភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី០៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៥ លោក ញ៉ែម អេន រត់គេចពី ស-២១ ជាមួយឌុច
19
។ មុនពេលចាកចេញ លោក ញ៉ែម អេន និយាយថា គាត់បានកប់សម្ភារៈថតរូប និងផ្តិតរូប នៅក្រោមដើមដូងនៅមុខបរិវេណ ស-២១ ហើយគាត់ព្យាយាមទៅរកវិញនៅពេលដែលគាត់ត្រឡប់មកភ្នំពេញ នៅឆ្នាំ១៩៩០
20
។ គាត់និយាយថា គាត់ចាប់ផ្តើមប្រមូលទុកកម្រងរូបថត ភាពយន្ត និងខ្សែអាត់សំឡេងរបស់របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បន្ទាប់ពីការធ្វើសមាហរណកម្មជាតិនៅអន្លង់វែង នៅឆ្នាំ១៩៩៧
21
។ គាត់បន្ថែមទៀតថា កម្រងឯកសារភាគច្រើនគឺជារបស់គាត់ ប៉ុន្តែ ឯកសារខ្លះគឺជាឯកសារដែលគាត់ប្រមូលបានពីផ្ទះរបស់ប៉ុល ពត បន្ទាប់ពីប៉ុល ពត ស្លាប់ និងឯកសារផ្សេងទៀតដែលគាត់ប្រមូលបានពីមេបញ្ជាការយោធា
22
។
លោក ញ៉ែម អេន រៀបរាប់លម្អិតអំពីរចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋបាលរបស់ ស-២១ ពាក់ព័ន្ធនឹងកងពលធំ ៧០៣
23
។ គាត់ក៏ ផ្តល់សេចក្តីលម្អិតផងដែរ អំពីរចនាសម្ព័ន្ធចាត់តាំង និងបុគ្គលិកនៅ ស-២១ រួមមាន ឌុច ផងដែរ
24
។
នួន ជា អះអាងថា លោក ញ៉ែម អេន គឺជា “អ្នកបន្លំខ្លួន” និងជា “អ្នកធ្វើពុតថាមានជំនាញ” ដែលភ័ស្តុតាងសុទ្ធតែខ្វះភាពអាចជឿទុកចិត្តបាន ហើយភ័ស្តុតាងទាំងអស់របស់លោក ញ៉ែម អេន មិនគួរយកមកពិចារណាទេ
25
។ លោក នឹម អ៊ឹម ប្រធានអ្នកថតរូបនៅ ស-២១ ក៏បញ្ជាក់ផងដែរថា ៖ (១) ឌុច បញ្ជូនលោក ញ៉ែម អេន ទៅ ស-២១ នៅពេលដែលលោក ញ៉ែម អេន នៅជាកុមារនៅឡើយ (២) លោក ញ៉ែម អេន ស្នាក់នៅក្រៅបរិវេណ ស-២១ និង (៣) នឹម អ៊ឹម បានបង្ហាត់ លោក ញ៉ែម អេន ឱ្យថតរូប ហេតុនេះ លោក នឹម អ៊ឹម បដិសេធការអះអាងដែលថា លោក ញ៉ែម អេន ធ្លាប់មានជំនាញថតរូប ឬដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងកងថតរូបនៅ ស-២១
26
។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា ដោយផ្អែកតាមភ័ស្តុតាងរបស់ នួន ជា, នឹម អ៊ឹម និងអ្នកផ្សេងទៀត តួនាទីរបស់ លោក ញ៉ែម អេន នៅ ស-២១ មានកម្រិតតិចតួចណាស់
27
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង កត់សម្គាល់ថែមទៀតថា អង្គជំនុំជម្រះនឹងប្រុងប្រយ័ត្នយ៉ាងខ្លាំងលើភ័ស្តុតាងរបស់លោក ញ៉ែម អេន ហើយពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងនេះ តែនៅពេលណាដែលមានការបញ្ជាក់គ្រប់គ្រាន់ពីភ័ស្តុតាងផ្សេង និងតែក្នុងគោលបំណងតិចតួចដែលមិនពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គហេតុកំពុងលើកឡើង ជាពិសេសគឺ អង្គហេតុពាក់ព័ន្ធនឹង ស-២១
28
។
តួនាទីរបស់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហម
លោក ញ៉ែម អេន និយាយថា សុន សេន គឺជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ ទទួលបន្ទុកខាងសន្តិសុខ ហើយ ណាត ទទួលបន្ទុកខាងអគ្គសេនាធិការកងទ័ព ចំណែកឯ ពីន ទទួលបន្ទុកខាងកងពលធំ ៧០៣
29
។ លោក ញ៉ែម អេន រៀបរាប់អំពីការចូលរួមការជួបជុំធំៗនៅស្តាតអូឡាំពិក ដែលមានវត្តមានរបស់ នួន ជា រួមគ្នាជាមួយនឹង ប៉ុល ពត និង សុន សេន
30
។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង រំឭកឡើងវិញថាចាំបាច់ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់លើភ័ស្តុតាងរបស់លោក ញ៉ែម អេន ជាពិសេស ពាក់ព័ន្ធនឹងតួនាទីរបស់ នួន ជា និង ខៀវ សំផន
31
។ អង្គជំនុំជម្រះពិចារណាលើសក្ខីកម្មរបស់ លោក ញ៉ែម អេន ហើយពឹងផ្អែកលើសក្ខីកម្មនេះ (ក្នុងករណីមានការបញ្ជាក់គ្រប់គ្រាន់ពីភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត) ដើម្បីធ្វើសេចក្តីសម្រេចថា៖ (១) ជារឿយៗ សុន សេន ត្រូវគេហៅថាជាប្រធានក្រសួងការពារជាតិ
32
(២) តំណែងរបស់ សុន សេន ជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិ គឺដូចគ្នានឹងមុខងាររបស់គាត់នៅអគ្គសេនា ធិការ
33
និង (៣) នួន ជា បង្ហាញខ្លួនជាប្រធាន ជាអ្នកបណ្តុះបណ្តាល ឬជាវាគ្មិននៅក្នុងអង្គប្រជុំ វគ្គបណ្តុះបណ្តាល ឬវគ្គរៀនសូត្រនៅស្តាតអូឡាំពិកនៅភ្នំពេញ
34
។
វីដេអូ











