សាវតារ តួនាទី និង ចំណេះដឹងអំពីមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម
សាក្សី អឿន តាន ហៅ ជូ តាន
1
មានអាយុ ៦៩ឆ្នាំ នៅពេលដែលគាត់ផ្តល់សក្ខីកម្ម
2
។ លោក អឿន តាន ចូលបដិវត្តន៍នៅថ្ងៃទី០២ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៦៨ នៅស្រុកអណ្តូងមាស ខេត្តរតនគិរី
3
។ ឈ្មោះ កង ដែង លេខាស្រុក ជ្រើសរើសគាត់ឱ្យចូលបដិវត្តន៍
4
។ ដូចអ្នកផ្សេងទៀតដែរ លោក អឿន តាន ចូលរួមជាមួយបដិវត្តន៍ ដោយមិនដឹងអំពីគោលបំណងនៃការចូលរួមនេះទេ
5
ប៉ុន្តែ គាត់ឮថា វណ្ណៈកសិករគួរតែត្រូវរំដោះចេញពី “វណ្ណៈជិះជាន់”
6
។ គាត់មិនបានឮអំពីរបប លន់ នល់ នោះទេ
7
។ លោក អឿន តាន គឺជានិរសារធ្វើការឱ្យ បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា (‘ប.ក.ក’) នៅស្រុកអណ្តូងមាស
8
និងជាអ្នកការពារ
9
។ គាត់ចែកចាយលិខិត
10
ប៉ុន្តែ គាត់មិនដឹងអំពីខ្លឹមសារទេ ពីព្រោះថា គាត់មិនចេះអក្សរទេនៅពេលនោះ
11
។ ហេតុនេះ គាត់មិនដឹងថា លិខិតខ្លះក្នុងចំណោមលិខិតទាំងនោះពាក់ព័ន្ធនឹងការចាប់ខ្លួនទេ
12
ប៉ុន្តែ គាត់ក៏អះអាងថាមិនបានចែកចាយលិខិតពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបការជនពិការទេ
13
។ គេក៏មិនស្គាល់អ្នកទទួលលិខិតដែរ គឺប្រគល់លិខិតទៅឱ្យមនុស្សផ្សេងដែលនឹងបន្តបញ្ជូនទៅអ្នកដែលត្រូវទទួលលិខិត
14
។ នៅ ឆ្នាំ១៩៧០ លោក អឿន តាន ត្រូវឈ្មោះ ឈឹម សំអោក ហៅ “ប៉ង់”
15
ចាត់តាំងឱ្យធ្វើជាអ្នកការពារ ប៉ុល ពត
16
។ ប៉ង់ គ្រប់គ្រងនិរសារភូមិភាគឦសាន
17
។ លោក អឿន តាន ដឹងថា ប៉ុល ពត, នួន ជា, ខៀវ សំផន និង អៀង សារី គឺជាមេដឹកនាំ
18
ប៉ុន្តែ គាត់មិនដឹងអំពីតួនាទី
19
និងការទទួលខុសត្រូវរបស់មេដឹកនាំទាំងនេះទេ
20
ហើយក៏មិនដឹងខ្លឹមសារនៃអង្គប្រជុំដែរ ពីព្រោះថា អ្នកការពារទាំងអស់ត្រូវឈរនៅចម្ងាយ ២០ ម៉ែត្រពីអង្គប្រជុំ
21
។ ដោយពឹងផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក អឿន តាន ក្នុងចំណោមសក្ខីកម្មផ្សេងទៀតដែលបញ្ជាក់ថា ប៉ុល ពត ធ្វើជាប្រធានអង្គប្រជុំរៀបចំឡើងនៅកំពង់ចាម
22
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា មេដឹកនាំ ប.ក.ក ជួបប្រជុំគ្នាជាប្រចាំចាប់តាំងពីខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧០ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ ពាក់ព័ន្ធនឹងបដិវត្តន៍ដែលកំពុងដំណើរការ
23
។ លោក អឿន តាន មិនបានឮអំពីមន្ទីរ១០០ មន្ទីរ១០២ មន្ទីរ ប-៥ ឬ មន្ទីរ ស-៧១ ទេ
24
។
លោក អឿន តាន មកដល់ភ្នំពេញ រយៈពេលពីរសប្តាហ៍ មុន ប៉ុល ពត មកដល់
26
។ ប៉ុល ពត មកដល់ ១៥ថ្ងៃ ក្រោយថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥
27
។ លោក អឿន តាន ដឹងអំពីជ័យជំនះរបស់កម្លាំងខ្មែរក្រហម នៅថ្ងៃ១៧ ខែមេសា តាមរយៈការចាក់ផ្សាយតាមវិទ្យុនៅភូមិត្រពាំងធំ ខេត្តកំពង់ចាម
28
។ លោក អឿន តាន មិនបានដឹងអំពីផែនការជម្លៀសទេរហូតដល់ពេលគាត់មកដល់ភ្នំពេញ ទើបគាត់ដឹង
29
។ ទីក្រុងភ្នំពេញភាគច្រើនគ្មានមនុស្សនៅទេ ហើយស្ងាត់ ពីព្រោះថា អ្នកក្រុងភ្នំពេញ រួមមាន ជនស៊ីវិល និងទាហាន
30
បានចាកចេញអស់ហើយ
31
។ នេះគឺជាអង្គហេតុមួយដែលទទួលស្គាល់ដោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង
32
។ ភ័ស្តុតាងរបស់លោក អឿន តាន អំពីចម្ងាយដែលអ្នកការពារត្រូវស្ថិតនៅឆ្ងាយដើម្បីចាំយាមពីអង្គប្រជុំ គឺជួយមេធាវីការពារកក្តី ខៀវ សំផន ក្នុងការជំទាស់លើភាពអាចទុកចិត្តបានលើសាក្សី រំចាម តុន ហៅ ភី ភួន (“ភី ភួន”)។ សក្ខីកម្មរបស់ ភី ភួន ផ្ទុយគ្នាជាមួយនឹងសក្ខីកម្មរបស់លោក អឿន តាន
33
។ ដោយយល់ឃើញថា ភ័ស្តុតាងរបស់ ភី ភួន អាចទុកចិត្តបាន
34
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បង្ហាញឱ្យឃើញថាមិនយល់ស្របតាមភ័ស្តុតាងរបស់លោក អឿន តាន ត្រង់ចំណុចនេះទេ។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល ទទួលស្គាល់ថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង មិនបានពិចារណាលើភាពមិនស៊ីចង្វាក់គ្នាត្រង់ចំណុចនេះនៅក្នុងភ័ស្តុតាងរបស់អ្នកការពារទាំងពីរនាក់
35
ប៉ុន្តែ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល យល់ឃើញថា សមហេតុផលដែលអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ពឹងផ្អែកភាគច្រើនលើភ័ស្តុតាងលម្អិតជាងរបស់ ភី ភួន ដើម្បីសម្រេចថា មានការរៀបចំផែនការអំពីការបង្ខំផ្លាស់ទីលំនៅអ្នកក្រុងភ្នំពេញ
36
។ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧៩ លោក អឿន តាន រស់នៅ និងធ្វើការនៅ ក-១
37
ជាកន្លែងមួយនៅភ្នំពេញ ហើយជាទីតាំងផ្ទះរបស់ ប៉ុល ពត នៅទីនោះ
38
។ អង្គហេតុនេះទទួលស្គាល់ដោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង
39
ហើយមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម ក៏ធ្វើការនៅទីនោះផងដែរ
40
។ ដោយផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក អឿន តាន ក្នុងចំណោមសក្ខីកម្មផ្សេងទៀត អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា នួន ជា ឧស្សាហ៍ទៅផ្ទះរបស់ ប៉ុល ពត នៅ ក-១ ដែលអង្គប្រជុំសំខាន់ៗរបស់មជ្ឈិមបក្ស
41
ធ្វើឡើងនៅទីនោះ
42
។ នៅពេលដែល ប៉ុល ពត អវត្តមាន នួន ជា ធ្វើជាប្រធានអង្គប្រជុំ
43
។ អង្គប្រជុំបែបនេះមានការចូលរួមពីគណៈតំបន់ ភូមិភាគ និងស្រុក
44
តាមការអញ្ចើញតាមរយៈលិខិត
45
។ លោក អឿន តាន ទទួលលិខិតពី ប៉ង់ នៅ ក-១ ហើយគាត់ចែកលិខិតទៅ ក-៧។ និរសារផ្សេងទៀត នឹងមកយកលិខិតទៅទីតាំងផ្សេងទៀត
46
។ ជួនកាល លោក អឿន តាន ចែកលិខិតជូន ប៉ុល ពត ពី ក-៧
47
។ ដោយពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងរបស់លោក អឿន តាន ក្នុងចំណោមភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា មេដឹកនាំ ប.ក.ក ធ្វើការទាក់ទងគ្នាតាមរយៈលិខិត
48
និងតាមរយៈផ្នែកផ្សេងៗនៅក្នុងរចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋបាលរបស់កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (“ខ្មែរក្រហម”)
49
។ លោក អឿន តាន មិនដឹងអំពីខ្លឹមសារនៃអង្គប្រជុំទាំងនោះទេ។ ប៉ង់ គ្រាន់តែជូនដំណឹងគាត់អំពីអ្វីដែលមេដឹកនាំលើកឡើងនៅក្នុងអង្គប្រជុំពិសេសៗ
50
។ ដោយពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងរបស់លោក អឿន តាន ក្នុងចំណោមភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានថា ខៀវ សំផន បន្តចូលរួមអង្គប្រជុំគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ ក្រោយឆ្នាំ១៩៧៦
51
។ នៅក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានេះនៅឆ្នាំ១៩៧៥-ឆ្នាំ១៩៧៩ លោក អឿន តាន បានអមដំណើរ ប៉ុល ពត នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចចុះទៅមើលប្រឡាយ និងវាលស្រែ
52
ប៉ុន្តែ មិនអាចឮការពិភាក្សារបស់ ប៉ុល ពត ទេ
53
។ ដោយពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងរបស់លោក អឿន តាន ក្នុងចំណោមភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា ប៉ុល ពត និង នួន ជា ស្ថិតក្នុងចំណោមមេដឹកនាំផ្សេងទៀតរបស់ ប.ក.ក បានធ្វើដំណើរទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បី ផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយពាក់ព័ន្ធនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជន
54
។ គេក៏ប្រើទូរលេខនៅ ក-១ ផងដែរ
55
។ លោក អឿន តាន ទទួលទូរលេខពីនិរសារផ្សេង ហើយគាត់ប្រគល់ជូន ប៉ុល ពត
56
។ បន្ទាប់ពី ប៉ុល ពត អានហើយ លោក អឿន តាន ប្រគល់ជូនទៅ នួន ជា
57
នៅ ក-៣
58
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា នួន ជា បានឃើញទូរលេខភាគច្រើនដែលផ្ញើទៅ ប៉ុល ពត
59
។ លោក អឿន តាន មិនបាននិយាយសំដៅលើសារដែលបានដោះលេខកូដរួចទេ ប៉ុន្តែ ដោយពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងរបស់លោក អឿន តាន ក្នុងចំណោមភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា អ្នកទទួលចុងក្រោយគេបំផុត គឺទទួលបានសារដែលបានដោះលេខកូដរួចហើយ
60
។ ប៉ង់ ទទួលបន្ទុកខាងមន្ទីរ ៨៧០
61
។ លោក អឿន តាន មិនដឹងអំពីតួនាទីរបស់មន្ទីរនេះទេ
62
។ មានអង្គប្រជុំស្វ័យទិតៀនជាប្រចាំនៅ មន្ទីរ ៨៧០ ដោយក្នុងនោះគេជំរុញកុំឱ្យ “ប៉ះពាល់សីលធម៌ ធ្វើម៉េចតាមផ្លូវល្អ តាមផ្លូវត្រឹមត្រូវ”
63
។ ចំពោះពាក្យថា “កំហុសសីលធម៌/ប៉ះពាល់សីលធម៌” លោក អឿន តាន យល់ថា គឺសំដៅលើសកម្មភាពដែលបំផ្លាញដល់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាជន ឬសត្វកសិកម្មនៅក្នុងភូមិ
64
។ អ្នកធ្វើខុសត្រូវគេហៅទៅ “កសាងខ្លួន”
65
គឺណែនាំឱ្យធ្វើល្អវិញនៅក្នុងការរស់នៅ ហើយគេមិនបញ្ជូនទៅទេ
66
។ លោក អឿន តាន មិនឮថាមាន “កំហុសសីលធម៌” កើតឡើងលើស្ត្រីទេ
67
ប៉ុន្តែ គាត់ឮថាមានការរៀបការនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម
68
។ មិនមានការរំលោភបំពានសន្តិសុខនៅ ក-១ ទេ ប៉ុន្តែ លោក អឿន តាន ដឹងថា ប៉ង់ បានបាត់ខ្លួន
69
ហើយឆ្ងល់ថាតើគាត់បាត់ទៅណា
70
។ ប៉ុន្តែ ដោយពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងរបស់លោក អឿន តាន ក្នុងចំណោម ភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា ប៉ង់ ត្រូវគេចាប់ខ្លួន ហើយយកទៅស-២១
71
។ លោក អឿន តាន អះអាងថាមិនបានឮអំពី ស-៧១
72
ទេ ប៉ុន្តែ ដោយពឹងផ្អែកលើភ័ស្តុតាងរបស់លោក អឿន តាន ក្នុងចំណោមភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា ខាន់ លីន ហៅ “កែន” ទទួលបន្ទុកខាង ស-៧១ បន្ទាប់ពីគេចាប់ខ្លួន ប៉ង់ នៅឆ្នាំ១៩៧៨
73
។ លោក អឿន តាន ភ័យខ្លាចថាគាត់នឹងបាត់ខ្លួនដែរ ហេតុនេះគាត់ក៏បន្តនៅធ្វើការ
74
។ គាត់មិនដឹងអំពីការបាត់ខ្លួនអ្នកផ្សេងទៀតទេ
75
។
វីដេអូ





