អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល គឺជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ត្រូវជាកូនស្រីរបស់អតីតវរសេនីយ៍ឯកនៃរបប លន់ នល់ និងជាភរិយារបស់ពេទ្យយោធា។ នៅសម័យខ្មែរក្រហម គេបង្ខំឱ្យគាត់ ផ្លាស់ទីលំនៅប៉ុន្មានដង ហើយគាត់បាត់បង់សាច់ញាតិជាច្រើននាក់។ ដោយផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់គាត់ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា ស្ថានភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនជម្លៀស នៅក្នុងអំឡុងពេលជម្លៀស ពិតជាលំបាកខ្លាំងណាស់។
ព្រឹត្តិការណ៍នៅភ្នំពេញ នៅមុន និងនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥
អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល ចាំថា នៅមុនខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ស្ថានការណ៍នៅភ្នំំពេញ មានសភាពវឹកវរ ៖ មនុស្ស[ប្លែកៗ]ជម្លៀសចូលមក[ក្រុងភ្នំពេញ] ចំណាយក្នុងការរស់នៅកើនឡើង ហើយមានការទម្លាក់គ្រាប់បែក
1
។
នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ គាត់ឮតាមមេក្រូខ្មែរក្រហមប្រកាសថា ភ្នំពេញ ត្រូវបានរំដោះហើយ ប៉ុន្តែ គ្រប់គ្នាត្រូវតែចាកចេញរយៈពេលបីថ្ងៃ ដើម្បីគេចចេញពីការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិក និងអាចរៀបចំក្រុងឡើងវិញបាន
2
។ គាត់ចាំថា អ្នកដែលមានឯកសណ្ឋានយោធា ឬអាវុធ ត្រូវតែចុះចាញ់
3
។ ដំបូង គ្រួសារគាត់ មិនមានបំណងចាកចេញទេ។ ឪពុករបស់គាត់ គឺជាចារកម្មធ្វើការឱ្យរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ
4
ហើយប្តីគាត់ គឺជាពេទ្យយោធា
5
នៅធ្វើការនៅឡើយនៅពេលនោះ។ ប៉ុន្តែ ក្រោយមក យោធាខ្មែរក្រហមម្នាក់ រុញពួកគាត់ ហើយគំរាមបាញ់ពួកគាត់ប្រសិនបើមិនព្រមចាកចេញ។ ដោយមើលឃើញថា អ្នកដែលប្រឆាំងត្រូវគេវាយ
6
ទើបពួកគាត់ជិះឡានចាកចេញទៅ
7
។
ស្ថានភាពនៃការជម្លៀស
នៅតាមផ្លូវ អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល ឃើញខ្មែរក្រហមកាន់អាវុធ នាំហ្វូងមនុស្សចេញ ដោយវាយមនុស្ស ហើយបញ្ជាឱ្យទុកចោលអ្នកដែលខ្សោយខ្លាំងមិនអាចបន្តដំណើរទៅមុខបាន
8
។ គេមិនអនុញ្ញាតឱ្យដើរបកក្រោយទេ ដោយគំរាមសម្លាប់អ្នកណាដែលហ៊ានដើរបកក្រោយ
9
។ មានសាកសពទុកចោល
10
។ គាត់ចាំថា មានមេក្រូប្រកាសថា ក្រោយបីថ្ងៃ អតីតអ្នករដ្ឋការ នឹងអនុញ្ញាតឱ្យត្រឡប់មកភ្នំពេញវិញ នៅពេលដែលចុះបញ្ជីឈ្មោះរួច។ អ្នកដែលបានចុះបញ្ជីឈ្មោះត្រូវគេបញ្ជាឱ្យបែកចេញពីក្រុមគ្រួសារ ហើយមិនអនុញ្ញាតឱ្យបន្តដំណើរទៅមុខទៀតទេ
11
។ អ្នកជម្លៀសទាំងអស់ត្រូវតែបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនរបស់ខ្លួននៅកន្លែងត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីកុំឱ្យគេចោទថាជាខ្មាំង
12
។
ខ្មែរក្រហម មិនបានផ្តល់អាហារ ទឹក ឬជម្រកទេ ធ្វើឱ្យទារកអាយុ ៣ ខែរបស់អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល ស្លាប់
13
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យល់ឃើញថា “អ្នកដែលត្រូវបានជម្លៀសទាំងនោះក៏ជួបប្រទះនូវលក្ខខណ្ឌដ៏លំបាក”
14
ហើយ “ក្មេងៗ ជាពិសេស បានស្លាប់ដោយសារអត់ឃ្លាន និងជំងឺផ្សេងៗនៅពេលធ្វើដំណើរតាមផ្លូវ”
15
។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល បញ្ជាក់តាមសេចក្តីសម្រេចថា ស្ថានភាពដែលអ្នកជម្លៀសទទួលរងគឺជាកត្តាពាក់ព័ន្ធចំពោះការស្លាប់ដែលកើតឡើងនៅក្នុងអំឡុងពេលជម្លៀស
16
។
ការប្រព្រឹត្តិមកលើអ្នករដ្ឋការសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និងប្រជាជនជម្លៀស
អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល ចាំថា នៅពេលដែលប្តី និងឪពុករបស់គាត់ ជួបជុំគ្រួសារគ្នាវិញ ខ្មែរក្រហមបានប្រគល់ឱ្យផ្ទះមួយនិងការងារនៅភូមិព្រៃត្រប់
17
។ ខ្មែរក្រហមបានកោះប្រជុំ ស្នើឱ្យអ្នករដ្ឋការទាំងអស់នៃរបបសាធារណរដ្ឋ និងបញ្ញវន្ត មកចុះឈ្មោះ
18
។ បន្ទាប់ពីជីដូនមួយ និងពូរបស់អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល ចុះឈ្មោះរួចភ្លាម គេដាក់ឡានឆ្ពោះទៅភ្នំពេញ ហើយមិនដែលឃើញមកវិញទេ
19
។
ខ្មែរក្រហម បានបញ្ជាឱ្យគ្រួសាររបស់អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល បើកឡានទៅភ្នំពេញ តាមពីក្រោយឡានដែលដឹកជីដូនមួយ និងពូរបស់គាត់
20
។ នៅតាមផ្លូវ ឡានរបស់គ្រួសារគាត់ឈប់ ហើយខ្មែរក្រហម បញ្ជាឱ្យរង់ចាំ ប៉ុន្តែ មានបុរសម្នាក់ដើរកាត់ ហើយលួចប្រាប់ថា គេនឹងសម្លាប់គ្រួសារគាត់ហើយ ហេតុនេះ គ្រួសារគាត់ក៏នាំគ្នារត់ទៅ
21
។ តារបស់អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល ស្លាប់នៅជិតបឹងមួយ សន្មតថាស្លាប់ដោយសារភ័យខ្លាំងពេក។ គាត់ និងប្តី ត្រូវបែកគ្នាពីអ្នកផ្សេងទៀត
22
។ គាត់មិនដែលឃើញឪពុកគាត់ម្តងទៀតទេ
23
។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល ទទួលស្គាល់ថា អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល មិនបានដឹងអំពីជោគវាសនារបស់សាច់ញាតិដែលគាត់បានបែកគ្នានៅសម័យខ្មែរក្រហមទេ
24
។
នៅពេលដែលអ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល និងប្តី ទៅដល់ភូមិរបស់ឪពុកក្មេកគាត់នៅកំពង់ស្ពឺ
25
ពួកគាត់ក៏លាក់ខ្លួននៅទីនោះរយៈពេល ៥ ថ្ងៃ មុនពេលប្រាប់ខ្មែរក្រហមថា ពួកគាត់គឺជាអ្នកជម្លៀសមកពីភ្នំពេញ
26
។ ខ្មែរក្រហម នាំពួកគាត់ និងអ្នកផ្សេងទៀត ទៅរស់នៅលើភ្នំមួយ “ដើម្បីកសាងខ្លួន និងលត់ដំខ្លួន
27
។ មិនមានទឹក អាហារ និងថ្នាំពេទ្យទេ។ មនុស្សជាច្រើននាក់បានស្លាប់
28
។
ការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជន
បន្ទាប់ពីនៅលើភ្នំរយៈពេលពីរខែ ខ្មែរក្រហម ដឹកពួកគាត់ ទៅភ្នំពេញ បន្ទាប់មក ឱ្យជិះរថភ្លើងដែលមានមនុស្សយ៉ាងច្រើនឆ្ពោះទៅកំពង់ឆ្នាំង
29
។ នៅក្នុងអំឡុងពេលជិះរថភ្លើង មិនមានស្បៀងអាហារទេ។ អ្នកខ្លះស្លាប់ដោយសារហត់ពេក។ កងទ័ពបោះសាកសពចោល
30
។ ក្រោយមក គេឱ្យពួកគាត់ផ្លាស់ទៅពោធិ៍សាត់
31
។ នៅពោធិ៍សាត់ មិនមានអាហារគ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែ មានការងារធ្ងន់
32
។ នៅពេលដែលគេចាប់បានអ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល លួចអង្ករ គេនាំគាត់ទៅសម្លាប់ ប៉ុន្តែ មានបុរសម្នាក់មកជួយទប់ស្កាត់ ជួយ សង្គ្រោះជីវិតគាត់បាន
33
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង យោងលើសក្ខីកម្មរបស់អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល ដើម្បីធ្វើសេចក្តីសម្រេចថា ខ្វះ អនាម័យនៅលើរថភ្លើង និងនៅក្នុងអំឡុងពេលផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជន។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល ទទួលស្គាល់តាមសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ត្រង់ចំណុចទាំងនេះ
34
។
សេចក្តីបញ្ជាក់អំពីការឈឺចាប់របស់អ្នកស្រី ពេជ ស្រីផល ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី
“នាងខ្ញុំសូមអនុញ្ញាតបង្ហាញអំពីការឈឺចាប់ ព្យសនកម្ម ដែលនាងខ្ញុំបានទទួលក្នុងរបប៣ឆ្នាំ៨ខែ ២០ថ្ងៃ កន្លងមកនេះចាស។ ហើយនាងខ្ញុំថ្ងៃនេះ ក៏មានសំណាងដែរ ដែលបានយកទុក្ខសោកទាំងអស់នោះ យកមកបង្ហាញនៅមុខ អ.វ.ត.ក ចាស។ នាងខ្ញុំសូមជម្រាបអស់លោក លោកស្រីឲ្យបានជ្រាបថា ក្នុងរបប៣ឆ្នាំ ៨ខែនេះ នៅពេលដែលនាងខ្ញុំត្រឡប់មកវិញ គឺគ្មានសេសសល់អ្វីទេ ក្រៅពីការឈឺចាប់ ចាស ភាពភ័យខ្លាច ភាពបាក់ស្បាត ការបាត់បង់នូវស្មារតីសតិបញ្ញា ដែលជះឥទ្ធិពលមកលើនាងខ្ញុំរហូតមកដល់ឥឡូវនេះ នៅតែចងចាំមិនភ្លេចទេ នូវឧក្រិដ្ឋកម្មនានា ដែលបានបង្កវិនាសកម្ម ដល់គ្រួសារនាងខ្ញុំ ដល់រូបនាងខ្ញុំ ដល់បងប្អូនរួមជាតិខ្មែរទាំងអស់ដែលជាជនរងគ្រោះចាស។ នាងខ្ញុំសូមជម្រាបថា នៅក្នុងសម័យនោះប្អូនប្រុសរបស់នាងខ្ញុំ ដែលទើបតែអាយុ១៤ឆ្នាំដោយសារភាពអត់ឃ្លានពេក បានទៅលួចល្ពៅគេហូបមួយ ត្រូវបានទិសគេដាក់មកថា កម្ទេចគឺយកទៅសម្លាប់ចោលតែម្ដងចាស។ តើឈឺចាប់កម្រិតណា? ចំណុចមួយទៀត ឪពុក ប្អូនស្រី ប្អូនប្រុស មិនបានសម្លាប់មែន ក៏ប៉ុន្តែស្លាប់ដោយសារធ្វើការងារធ្ងន់ អត់ចំណីអាហារ អត់ថ្នាំចាស។ ហើយចំណុចដែលគួរឲ្យនាងខ្ញុំចងចាំមិនអាចបំភ្លេចបាននោះ គឺនារី១៩នាក់ ដែលរស់នៅក្នុងសហករណ៍ព្រហស្បតិ៍ក្បាល ត្រូវបានមេគណៈតំបន់ឈ្មោះ ភួន គាត់រំលោភមួយយប់មួយៗ ដាក់វេនគ្នា ព្រោះនារីទាំងអស់នោះជាកងពិសេស ហើយរំលោភគ្រប់១៩ ដល់ចូលវេននារីទី២០ ជាមិត្តសម្លាញ់របស់ខ្ញុំ អត់ធ្វើអីនាងកើតចាស ម៉ោង១២យប់នាងត្រឡប់មកវិញ នាងរ៉ាយរ៉ាប់សាច់រឿងទាំងអស់នោះប្រាប់ខ្ញុំ។ តើក្នុងនាមជាស្ត្រីជាជនរងគ្រោះដែលត្រូវគណៈសហករណ៍ គណៈតំបន់រំលោភ តើឈឺចាប់ប៉ុនណា? បើគិតមកដល់ឥឡូវនេះ បើគិតមកច្បាប់យើងឥឡូវនេះវិញ តើគេកាត់ទោសយ៉ាងម៉េច? រំលោភតែមួយក៏គ្រប់ដែរ មិនបាច់ដល់២០ទេចាស។ អាហ្នឹងគឺជាការឈឺចាប់ គឺជាឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យខ្ញុំឃើញឥទ្ធិពលទាំងអស់នោះ ដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំឈឺចាប់មិនអាចបំភ្លេចបាន។ ហើយក្នុងនេះដែរ ក៏នាងខ្ញុំសូមជម្រាបអស់លោក លោកស្រីថា ការឈឺទាំងអស់នោះ វាមិនអាចសុខទៅបាន ធ្វើយ៉ាងម៉េចក៏មិនភ្លេចដែរ ក៏ប៉ុន្តែមានសំណូមពរ ចាស មានសំណូពរថាសុំឲ្យ អ.វ.ត.ក ហ្នឹង មេត្តា ផ្តល់ជាសំណង។ សំណងសមូហភាពខាងខ្ញុំទទួលហើយ ក្នុងនាមជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី តែសូមឲ្យមានចេញជារូបរាង តើជាស្តូប ឬក៏ជាមន្ទីរសុខភាពផ្លូវចិត្ត មន្ទីរពេទ្យសុខភាពផ្លូវចិត្ត ដើម្បីឲ្យពួកយើងខ្ញុំទាំងអស់គ្នា ដែលជាជនរងគ្រោះ ទាំងប្រជាជនខ្មែរ ទាំងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីហ្នឹង បានទៅធ្វើពិធីគោរពបូជា ទៅតាមបុណ្យប្រពៃណីជាតិដូចជា ភ្ជុំបិណ្ឌ ឬក៏ចូលឆ្នាំ ចាស ហើយដើម្បីឲ្យយើងទាំងអស់គ្នានេះ បានស្ងប់អារម្មណ៍ធូរស្រាលនៅក្នុងចិត្ត។ ហើយចំណុចសំខាន់មួយទៀតនោះ នាងខ្ញុំដឹងថា អ្នកណាដែលប្រព្រឹត្តត្រូវតែទទួលទោស។ ដូច្នេះសូមឲ្យលោកប្រធាន លោកជួយរកយុត្តិធម៌ឲ្យជនរងគ្រោះទាំងអស់ មិនចាំបាច់នាងខ្ញុំទេ បើរកឲ្យ ជនរងគ្រោះទាំងអស់ នាងខ្ញុំក៏ស្ថិតនៅក្នុងចំណោម នៃជនរងគ្រោះទាំងអស់នោះដែរ។ សូមឲ្យលោកប្រធានធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ និងអ្នកដឹកនាំខ្ពស់ទទួលស្គាល់នូវទង្វើ ដែលអស់លោកទាំងបានប្រព្រឹត្តនៅក្នុងរបបគេហៅថា របបមនុស្សឃាតនោះ, របប៣ឆ្នាំ៨ខែ, របបកម្ពុជាប្រជាធិប-តេយ្យនោះចាស ដែលពួកគាត់មានផែនការចាស មានផែនការបង្កវិនាសកម្មឲ្យប្រជាពលរដ្ឋស្លាប់យ៉ាងរង្គាល ហើយក៏សូមឲ្យលោកប្រធានតុលាការ លោកផ្តន្ទាទោសឲ្យបានតឹងរ៉ឹងជាទីបំផុត ដើម្បីជាគំរូទៅដល់បងប្អូនជាន់ក្រោយ និងដើម្បីឲ្យប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់ស្ងប់អារម្មណ៍ ហើយដឹងថាអ្នកធ្វើខុស គឺត្រូវតែមានទោស.”
35
។
វីដេអូ


