សាវតារ និងតួនាទី
លោក សេង សឿន បានចូលរួមក្នុងបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា (“ប.ក.ក”) ក្នុងឆ្នាំ១៩៧០ ដោយធ្វើការនៅក្នុងក្រុមសិល្បៈ ក្នុងតំបន់ ១៣ ភូមិភាគនិរតី
1
។ ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ១៩៧២ គាត់បានចូលបម្រើកងទ័ពជាប្រធានកងអនុសេនាតូច
2
។ គាត់រងរបួសក្នុងអំឡុងពេលគាត់បម្រើកងទ័ព ហើយក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ គាត់ទទួលបានការចាត់តាំងជាអនុប្រធានមន្ទីរយុវជនពិការ ប្រចាំតំបន់ ១៣ នៃភូមិភាគនិរតី នៅតាខ្មៅ
3
។ គាត់រៀបការក្នុងឆ្នាំ១៩៧៨
4
ហើយមួយខែមុនពេលរបបដួលរលំក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ គាត់ទទួលបន្ទុកមន្ទីរតំបន់ស្វយ័ត ៥០៥ ក្នុងខេត្តក្រចេះ
5
ដែលទើបតែបានបោសសម្អាតរួច
6
។
ការប្រព្រឹត្តលើអតីតមន្ត្រីរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ
ក្រោយថ្ងៃ១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ លោក សេង សឿន បានចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនយោបាយរយៈពេលបីថ្ងៃនៅក្នុងកងវរៈសេនាតូចរបស់គាត់ នៅស្រុកកោះអណ្តែត ក្នុងភូមិភាគនិរតី ស្តីពីគោលនយោបាយបោសសម្អាត និងកម្ទេចអតីតមន្ត្រីរបប លន់ នល់
7
។ ដោយដកស្រង់សក្ខីកម្មរបស់គាត់ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានរកឃើញថា ទោះបីជាមានបញ្ជាមិនឲ្យប៉ះពាល់អតីតទាហាន និងមន្ត្រី លន់ នល់ ក្រោយខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៧៥ ក៏ដោយ ក៏គោលជំហរនេះបានផ្លាស់ប្តូរក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦
8
។
ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំក្រោមរបបខ្មែរក្រហម
ក្នុងឋានៈជាប្រធានមន្ទីរស្រុកស្អាង លោក សេង សឿន ទទួលបានដំណឹងអំពីការរៀបការរបស់គាត់ពីថ្នាក់លើរបស់គាត់ឈ្មោះ ផុន ដែលជាគណៈស្រុក
9
។ ផុន បានរៀបចំឲ្យគាត់រៀបការជាមួយបងប្អូនជីដូនមួយរបស់ ផុន ដែលជាអនុប្រធានមន្ទីរពេទ្យស្រុក
10
។ បន្ទាប់ពី ផុន ទទូចជាច្រើនលើក លោក សេង សឿន ក៏យល់ព្រមរៀបការ
11
។ គាត់បានទទួលការណែនាំពី ផុន ឲ្យផ្សព្វផ្សាយផែនការរបស់ ប.ក.ក ក្នុងការរៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍ដល់ប្រធានឃុំទាំងអស់ក្នុងអំឡុងពេលប្រជុំ
12
។ ផែនការនោះគឺសម្រាប់ឲ្យប្រជាជនទូទៅរៀបការនៅតាមឃុំរៀងខ្លួន
13
។
ក្រោយការណែនាំរបស់ ផុន លោក សេង សឿន បានផ្គូផ្គងប្រជាជនតាមរយៈការប្រមូលប្រវត្តិរូបកម្មករប្រុស និងស្រី នៅក្នុងកងចល័ត ដែលដល់វ័យរៀបការ យ៉ាងហោចណាស់អាយុ ២៥ ឆ្នាំ សម្រាប់បុរស ហើយស្ត្រីវិញអាយុតិចជាងបុរសពីពីរទៅប្រាំឆ្នាំ
14
។ ប្តីប្រពន្ធត្រូវបានសម្រិតសម្រាំង និងផ្តូផ្គងយោងតាមអាយុ និងវណ្ណៈរបស់ពួកគេ ពោលគឺ ថាតើពួកគេជាប្រជាជនថ្មី ឬប្រជាជនចាស់ និងឃុំដែលពួកគេរស់នៅ
15
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានដកស្រង់សក្ខីកម្មរបស់គាត់ ក្នុងការសន្និដ្ឋានថា ខ្មែរក្រហមបានពិនិត្យប្រវត្តិរូបរបស់ប្រជាជន មុនពេលផ្គូផ្គងពួកគេឲ្យរៀបការ
16
។ បញ្ជីឈ្មោះប្រជាជនដែលគេផ្គូផ្គងត្រូវគេបញ្ជូនទៅគណៈស្រុកដើម្បីអនុម័ត
17
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានទទួលយកសក្ខីកម្មរបស់គាត់ និងបានសន្និដ្ឋានថា ការសម្រេចអនុញ្ញាតឲ្យរៀបការស្ថិតនៅលើថ្នាក់ស្រុកសម្រាប់ប្រជាជនទូទៅ និងអ្នកដែលធ្វើការក្រោមថ្នាក់ស្រុក
18
។ ប្តីប្រពន្ធមិនត្រូវបានពិគ្រោះយោបល់ ឬដឹងជាមុនអំពីការរៀបចំការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ខ្លួនទេ
19
។
នៅថ្ងៃរៀបការ ប្រធានកងរបស់ប្តីប្រពន្ធហៅឈ្មោះសាមីខ្លួនដែលត្រូវរៀបការឲ្យទៅកាន់កន្លែងរៀបអា ពាហ៍ពិពាហ៍នៅមន្ទីរស្រុក ដោយយកលេសថា ពួកគេត្រូវទៅចូលរួមវគ្គរៀនសូត្រ ឬការប្រជុំ
20
។ លោក សេង សឿន បាននិយាយថា “អ្នកណាមិនព្រម ក្រោកចេញ តែខ្ញុំអត់បានតាមមើលថា អ្នកដែលក្រោកចេញដោយមិនពេញចិត្តនោះ […] គេទៅឲ្យធ្វើអី ដាក់កំហុសអី” នោះទេ
21
។ ក្នុងរបបនោះ ប្រសិនបើនរណាប្រកែកនឹងការរៀបការនោះ “ដឹងតែបាត់ខ្លួន” ហើយ
22
។ គណៈស្រុកប្រកាសថា គូស្រករត្រូវធ្វើជាប្តីប្រពន្ធនឹងគ្នា
23
។ មានអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្លះបានអនុម័ត និងរៀបចំឡើងតាមការស្នើសុំរបស់ប្រជាជនទៅកាន់ ផុន
24
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានទទួលយកសក្ខីកម្មនេះ នៅពេលធ្វើការសន្និដ្ឋានថា ទោះបីជាកម្មាភិបាលជាបុរសមួយចំនួនអាចជ្រើសរើសប្រពន្ធរបស់ខ្លួនក៏ដោយ គូស្រកររបស់ពួកគេត្រូវបានបង្ខំឲ្យរៀបការដោយមិនមានការសួរនាំជាមុនឡើយ
25
។ លោក សេង សឿន បានឃើញករណីពីរដែលគូស្រករត្រូវបានសម្លាប់ ដោយសារតែពួកគេត្រូវបានគេរកឃើញថាបានប្រព្រឹត្តខុសសីលធម៌ ដោយសារពួកគេលួចស្រឡាញ់គ្នា
26
។
លោក សេង សឿន បានឮពីអតីតប្រធានរបស់គាត់នៅ “កងយុវជនពិការ” នៅតាខ្មៅថា តាម៉ុក បានណែនាំឲ្យរៀបការឲ្យទាហានពិការ ដោយសារតែទាហានទាំងនោះ “ចាស់” អស់ហើយ
27
។ ពួកគេមានអាយុពី ២៥ ឆ្នាំ ទៅ ៣០ ឆ្នាំ
28
។ ស្ត្រីដែលត្រូវរៀបការជាមួយទាហានពិការជាធម្មតាជាប្រជាជនស៊ីវិល ដែលគេយកមកពីចម្ការម្រេចនៅកំពត
29
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានយោងសក្ខីកម្មរបស់គាត់ នៅពេលសន្និដ្ឋានថា ការរៀបការរវាងទាហានពិការ ដែលគេចាត់ទុកថាជាវីរជនសង្គ្រាមនិងជាជនបដិវត្តន៍ដែលគេជឿទុកចិត្ត ជាមួយនឹងនារីក្មេងៗ ដែលជ្រើសរើសពីចំណោមប្រជាជនមូលដ្ឋាន ត្រូវបានរៀបចំឡើងតាមគោលនយោបាយដែលគាំទ្រដោយថ្នាក់ខ្ពស់បំផុតរបស់ ប.ក.ក
30
។
សេចក្តីថ្លែងទុក្ខ
លោក សេង សឿន បានថ្លែងថា “ដំណើរជីវិតរបស់ខ្ញុំដូចថាឆ្អែតហើយ តាំងពី ៧០ មកដល់ពេលនេះ បម្រើជាតិរហូតពិការខ្លួន។ ឯងាកទៅបងប្អូនជីដូនៗ ឪពុកមាធំអី គេសម្លាប់ មិនមែនស្លាប់ចោលទេ យកមកពីនេះៗសម្លាប់តែម្តងហើយ វាហួសនឹងនិយាយ មិនដឹងថាម៉េចទៀត។ ឯខ្លួនខ្ញុំទៀតពិការហើយលទ្ធផលចុងក្រោយ [...] នេះដំណើរជីវិតរបស់ខ្លុំ វាមិនដឹងថ្លែងទៅប្រាប់តុលាការថាម៉េចទៀតទេ ខ្ញុំដូចអស់ ទៅសុំឲ្យតុលាការជួយរកយុត្តិធម៌ឲ្យខ្ញុំផង”
31
។
វីដេអូ





