សាវតារ និងតួនាទី
លោក សេង ស្រ៊ុន ជាអតីតទាហាន និងជាអ្នកឡើងត្នោត ដែលរស់នៅជិតវត្តអូរត្រកួន
1
។ គាត់កើតក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩ នៅភូមិសំបួរមាស “ក” ខេត្តកំពង់ចាម
2
គាត់បានចូលរួមក្នុងចលនាបដិវត្តន៍ក្នុងឆ្នាំ១៩៧១
3
។ ពេលអង្គភាពរបស់គាត់បានរំសាយនៅដើមឆ្នាំ១៩៧៦ គេបានបញ្ជូនគាត់ទៅសំបួរមាស “ក” ទៅធ្វើការក្នុងកងចល័តតាមចម្ការនិងការដ្ឋានផ្សេងៗ
4
។
ការត្រឡប់មកកាន់ភូមិសំបួរមាស “ក”
នៅឆ្នាំ១៩៧៦ លោក សេង ស្រ៊ុន ត្រូវបានចាត់តាំងឲ្យធ្វើការនៅក្នុងកងចល័តក្នុងភូមិសំបួរមាស “ក”
5
ជាកន្លែងដែលមានគ្រួសារចាមប្រហែល ២០ គ្រួសារ បានផ្លាស់មកពីភូមិផ្សេងមួយទៀតគឺភូមិ សាច់សូ
6
។ លោក សេង ស្រ៊ុន ពន្យល់ថា មុនរបបខ្មែរក្រហម ប្រជាជនចាមភាគច្រើនរស់នៅតាមដងទន្លេមេគង្គ និងប្រកបមុខរបបរនេសាទត្រី
7
។ ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ គ្រួសារចាមត្រូវផ្លាស់ចេញពីភូមិសាច់សូ ទៅកាន់តំបន់ផ្សេងៗ ដើម្បីរស់នៅជាមួយប្រជាជនខ្មែរ
8
។ គេបានហាមឃាត់ប្រជាជនចាមមិនឲ្យប្រតិបត្តិសាសនារបស់ខ្លួន មិនឲ្យនិយាយភាសាចាម ឬស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ប្រពៃណីចាម
9
។ វិហារសាសនារបស់ចាមបានប្រែក្លាយទៅជាកន្លែងស្នាក់នៅ
10
។
នៅចម្ងាយប្រហែល ២០០ ម៉ែត្រ ពីផ្ទះរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន មានវត្តមួយឈ្មោះវត្តអូរត្រកួន
11
។ បន្ទាប់ពីលោក សេង ស្រ៊ុន ត្រឡប់មកវិញក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ ព្រះសង្ឃត្រូវបានផ្សឹក ហើយវត្តនោះបានប្រែក្លាយជាមន្ទីរសន្តិសុខសម្រាប់ឃុំមនុស្ស
12
។ ក្នុងចំណោមអ្នកដែលបានចាប់ខ្លួនមានអតីតមន្ត្រីរដ្ឋការរបប លន់ នល់ ប្រជាជនថ្មី ឬប្រជាជន ១៧ មេសា ក៏ដូចជាជនជាតិចាម វៀតណាម និងចិន
13
។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន នៅក្នុងការសន្និដ្ឋានរបស់ខ្លួនស្តីពីការរឹតត្បិតលើសាសនា និងការប្រតិបត្តិវប្បធម៌ចាមនៅក្នុងភូមិភាគកណ្តាល (ឧត្តរចាស់)
14
។
មន្ទីរសន្តិសុខវត្តអូរត្រកួន
ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមគេបានព័ទ្ធរបងលួសជុំវិញបរិវេណវត្តអូរត្រកួន
15
។ មុនឆ្នាំ១៩៧៧ អ្នកភូមិអាចមើលឃើញអ្នកជាប់ឃុំតាមរបង
16
ប៉ុន្តែក្រោយមកក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ គេមិនអនុញ្ញាតឲ្យដើរកាត់ខ្លោងទ្វារវត្តទេ
17
។
លោក សេង ស្រ៊ុន ផ្តល់សក្ខីកម្មថា ជួនកាលគេចាក់មេក្រូឮៗពីម៉ោង ៧ យប់ ដល់ម៉ោង ១០ យប់ នៅវត្តអូរត្រកួន
18
។ មិត្តជិតស្និទ្ធរបស់គាត់ឈ្មោះ មឿន ដែលជាសន្តិសុខយាមនៅវត្តអូរត្រកួន បានប្រាប់គាត់ថា ពេលណាគេចាក់ភ្លេងពេលយប់ គឺមានការសម្លាប់អ្នកជាប់ឃុំហើយ
19
៖ គេចាក់ភ្លេងដើម្បីបន្លប់សំឡេងស្រែក និងសំឡេងយំ
20
។ លោក សេង ស្រ៊ុន មិនបានឃើញការសម្លាប់ដោយផ្ទាល់ទេ
21
ប៉ុន្តែបានឃើញគេដឹកជញ្ជូនអ្នកជាប់ឃុំទៅកាន់វត្តជារៀងរាល់ថ្ងៃ តែគាត់មិនឃើញអ្នកទាំងនោះចេញមកវិញទេ
22
។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន ក្នុងការសន្និដ្ឋានថា មន្ទីរសន្តិសុខវត្តអូរត្រកួនមានអត្ថិភាព
23
។
ការចាប់ខ្លួនកម្មាភិបាលភូមិភាគឧត្តរ
កម្មាភិបាលភូមិភាគឧត្តរត្រូវបានចាប់ខ្លួនក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦-១៩៧៧ និងបានជំនួសដោយកម្មាភិបាលភូមិភាគនិរតី
24
។ ប្រធានមន្ទីរសន្តិសុខឈ្មោះ ឃុន ត្រូវបានបញ្ជូនទៅមន្ទីរសន្តិសុខស្រុក ហើយត្រូវបានចាប់ខ្លួន
25
។ ប្រធានឃុំ និងឈ្លប ក៏ត្រូវបានចាប់និងសម្លាប់ផងដែរ
26
។
បន្ទាប់ពីការមកដល់នៃកម្មាភិបាលភូមិភាគនិរតី សមមិត្ត អាន បានក្លាយជាប្រធានតំបន់
27
។ អាន បានធ្វើការប្រជុំ និងបានចោទប្រកាន់កម្មាភិបាលភូមិភាគឧត្តរថាក្បត់
28
។ អាន ក៏បានប្រកាសថា ប្រសិនបើប្រធានណាមិនឲ្យអាហារហូបគ្រប់គ្រាន់ទេនោះ ប្រជាជនអាចប្តឹងមកគាត់បាន
29
។ ក្រោយការប្រជុំមនុស្សបីនាក់បានទៅជួប អាន ប្តឹងអំពីប្រធានកងរបស់ខ្លួនថាបានហាមពួកគេមិនឲ្យប្រើប្រាស់បន្លែដែលខ្លួនដាំដុះនៅតាមផ្ទះ
30
។ ក្រោយមកប្រធានកងត្រូវបានចាប់ខ្លួននាំយកទៅវត្តអូរត្រកួន
31
។
ក្រុមដាវវែង និងការសម្លាប់ជនជាតិចាម
ក្រុមដាវវែងបានបង្កើតឡើងនៅចុងឆ្នាំ១៩៧៦ ឬដើមឆ្នាំ១៩៧៧ ក្រោយពេលកម្មាភិបាលភូមិភាគនិរតីមកដល់
32
។ វាជាក្រុមឈ្លប ដែលបង្កើតឡើងដើម្បីចាប់ខ្លួនក្រុមមនុស្សធំៗ ហើយនាំយកអ្នកដែលបានចាប់ខ្លួនទាំងនោះទៅឲ្យសន្តិសុខស្រុកនៅវត្តអូរត្រកួន
33
។ ពួកគេកាន់ដាវវែង
34
។ បងប្រុសថ្លៃរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន ឈ្មោះ ឡាវ ខ្ចយ ជាប្រធានម្នាក់នៅក្នុងក្រុមដាវវែង
35
។ សមាជិកផ្សេងទៀតមាន តាយ គឹមហ៊ាន់, ម៉េង លី, ហេង ប៉ា និង យឿន
36
។
មានម្តងនោះ លោក សេង ស្រ៊ុន ត្រូវចាត់ឲ្យទៅអមជាមួយក្រុមដាវវែង ក្នុងពេលចាប់ខ្លួនប្រជាជនចាម
37
។ គាត់មានភារកិច្ចយាមអ្នកជាប់ឃុំ ដែលគេយកមកជាបណ្តើរៗពីការដ្ឋានជិតៗនោះទៅកាន់តំបន់ ដែលគេចាត់ឱ្យលោក សេង ស្រ៊ុន ឈរយាម
38
។ លោក សេង ស្រ៊ុន មិនមានកាន់អាវុធទេ
39
។ ប្រសិនបើអ្នកជាប់ឃុំណារត់គេច អ្នកនោះអាចរត់រួចដែរ តែមិនមានជនជាតិចាមណាព្យាយាមរត់ឡើយ
40
។
ជនជាតិចាមទាំងអស់ (ចន្លោះពី ៤០០ ទៅ ៥០០ នាក់) នៅឃុំពាមជីកង ត្រូវបានចាប់ខ្លួន រួមមានទាំងស្រ្តី និងកុមារផង
41
។ លោក សេង ស្រ៊ុន មានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំងពេលឃើញការចាប់ខ្លួនទាំងនោះ
42
ពីព្រោះវាធ្វើឡើងភ្លាមៗ ហើយប្រជាជនមិនបានដឹងខ្លួនមុនថា គេចាប់ពួកគាត់នោះទេ
43
។ សមាជិកក្រុមដាវវែងបានព្រមានលោក សេង ស្រ៊ុនថា ប្រសិនបើជនជាតិចាមណារត់ ជីវិតគាត់នឹងជួបគ្រោះថ្នាក់
44
។
អ្នកជាប់ឃុំត្រូវបានប្រមូលផ្តុំនៅលើផ្លូវជិតវត្តអូរត្រកួន
45
ដាក់ជាជួរ និងបង្គាប់ឲ្យដើរទៅកាន់វត្តនោះ
46
។ លោក សេង ស្រ៊ុន ត្រូវដើរពីក្រោយអ្នកជាប់ឃុំ
47
។ នៅទ្វារវត្ត ប្រុសៗត្រូវគេវាយនឹងដំបងដែកដើម្បីការពារកុំឲ្យតដៃ
48
។ កុមារត្រូវគេរុញឡើងជណ្តើរវិហារ ដូច្នេះកុមារដួលនិងធ្លាក់ចុះពីលើជណ្តើរ
49
។ នៅខាងក្នុងវិហារ អ្នកជាប់ឃុំត្រូវគេដាក់ខ្នោះកជើងភ្ជាប់ទៅនឹងរបារដែកវែងមួយ ហើយក្នុងមួយជួរមានពី ៣០ ទៅ ៤០ នាក់
50
។
ក្រោយពីគេយកអ្នកទោសទៅកាន់វិហារ លោក សេង ស្រ៊ុន អាចត្រឡប់មកផ្ទះវិញបាន
51
។ គាត់ឮសំឡេងមីក្រូខ្លាំងៗនៅពេលល្ងាច ហើយគាត់គិតថាប្រជាជនចាមទាំងនោះត្រូវបានសម្លាប់
52
។ ជាធម្មតា ភ្លេងឈប់នៅម៉ោងប្រហែល ៩ ឬ ១០ យប់ តែនៅយប់នោះ គេចាក់ភ្លេងហួសកណ្តាលអធ្រាត្រ
53
។ ព្រឹកឡើង លោក សេង ស្រ៊ុន បានជួប មឿន ហើយ មឿន បានប្រាប់គាត់ថា “គាត់ថា អូ! គេវ៉ៃចោលអស់យប់ម៉ិញទៅហើយ គ្មានសល់មួយទេ វ៉ៃទាំងយប់ហ្នឹងតែម្តង។ វ៉ៃទល់តែម៉ោងជិតពីរដណ្តប់ បានអស់”
54
។ លោក សេង ស្រ៊ុន បានសួរ មឿន អំពីកុមារទាំងនោះ ហើយ មឿន ប្រាប់គាត់ថា “[ក្មេងតូចៗ] អាខ្លះវាចាប់ហែកជើង អាខ្លះវាបោកនឹងគល់ឈើ បោកបោះៗទៅក្នុងរណ្តៅជាមួយមនុស្សធំ មនុស្សតូច លាយគ្នាហ្នឹង”
55
។ មានមនុស្សបីនាក់នៅរស់រួចផុតពីការសម្លាប់នៅវត្តអូរត្រកួន
56
។ ម្នាក់រត់ទៅតំបន់ភូមិភាគបូព៌ាតែក្រោយមកត្រូវបានចាប់ខ្លួន ចំណែកឯពីរនាក់ផ្សេងទៀតដែលរត់ដែរនោះបានពួននៅក្នុងបឹង និងបាននៅរស់រានមានជីវិត
57
។
អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានពិចារណាសក្ខីកម្មរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន នៅក្នុងការសន្និដ្ឋានរបស់ខ្លួនលើក្រុមដាវវែង
58
ស្តីពីបញ្ជាឲ្យប្រមូលប្រជាជនចាម
59
និងការសម្លាប់ជនជាតិចាម
60
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងយល់ឃើញថាសក្ខីកម្មរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន ស្តីពីសមាជិកភាពរបស់ តាយ គឹមហ៊ាន់ នៅក្នុងក្រុមដាវវែងមានភាពអាចជឿទុកចិត្តបាន និងបានផ្អែកលើសក្ខីកម្មនេះ បើទោះជាសក្ខីកម្មរបស់ តាយ គឹមហ៊ាន់ ផ្ទុយពីនេះ និងបដិសេធថាគាត់មិនមែនជាសមាជិកនៅក្នុងក្រុមនោះក្តី
61
។
ការបញ្ជាឱ្យរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍
លោក សេង ស្រ៊ុន បានរៀបការនៅក្នុងពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មួយដែលមានប្តីប្រពន្ធ ២៨ គូផ្សេងទៀត
62
។ មានតែប្តីប្រពន្ធពីរឬបីគូប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោម ២៨ គូ បានព្រមព្រៀងទៅនឹងការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នោះ
63
។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានពិចារណាសក្ខីកម្មរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន នៅក្នុងការសន្និដ្ឋានអំពីការបញ្ជាឱ្យរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍
64
។
ភ័ស្តុតាងរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន នៅដំណាក់កាលប្តឹងសាទុក្ខ
នៅដំណាក់កាលសាទុក្ខ ខៀវ សំផន តវ៉ាថា ភ័ស្តុតាងរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន មានតម្លៃភ័ស្តុតាងទាប និងថាអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងមានកំហុសក្នុងការសន្និដ្ឋានថា ចាមមួយចំនួនធំត្រូវបានសម្លាប់នៅវត្តអូរត្រកួន
65
។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលយល់ឃើញថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងមានភាពសមហេតុផលក្នុងការផ្អែកលើសក្ខីកម្មរបស់លោក សេង ស្រ៊ុន និងថាអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានផ្អែកការសន្និដ្ឋានរបស់ខ្លួនលើភាពជារួមនៃភ័ស្តុតាង និងថាមានភាពស៊ីចង្វាក់គ្នានៅក្នុងភ័ស្តុតាងទាំងអស់ដែលបានពិចារណា ដើម្បីគាំទ្រដល់ការសន្និដ្ឋានរបស់ខ្លួន
66
។
វីដេអូ




