ថ្ងៃនេះ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) បានសម្រេចផ្តន្ទាទោស កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច ដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ជាទោសអតិបរមា ដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងការបំពារបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវឆ្នាំ១៩៤៩។
ដោយបានទទួលយកបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលសម្រេចបដិសេធចោលការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ៣៥ឆ្នាំ របស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ចុះថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១០ ហើយមតិភាគច្រើនលើសលប់របស់អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលក៏បានបដិសេធចោលសេចកី្តសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងក្នុងការសងសំណងចំពោះការរំលោភលើសិទិ្ធរបស់ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ដោយសារការឃុំខ្លួនខុសនីតិវិធីច្បាប់ដោយតុលាការយោធាកម្ពុជាចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៩៩ រហូតដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៧។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានបដិសេធចោលបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ដែលបានលើកឡើងថា ខ្លួនមិនសិ្ថតនៅក្នុងយុត្តាធិការលើរូបបុគ្គលរបស់តុលាការទេ។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលសម្រេចថា ចំពោះបញ្ហាថាតើជនជាប់ចោទគឺជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់មួយរូប ឬជាជនមួយរូបក្នុងចំណោមជនទាំងឡាយដែលទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុត ដែរឬយ៉ាងណានោះ គឺជាសេចក្តីសម្រេចផ្តាច់មុខផ្នែកគោលការណ៍ណែនាំរបស់សហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតនិងសហព្រះរាជអាជ្ញាដែលជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលសម្រេចថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានផ្តល់ទម្ងន់មិនសមហេតុផលចំពោះស្ថានសម្រាលទោស និងមិនបានផ្តល់ទម្ងន់ឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ចំពោះស្ថានទម្ងន់នៃឧក្រិដ្ឋកម្ម និងស្ថានទម្ងន់ទោស នៅក្នុងការសម្រេចផ្តន្ទាទោសនោះទេ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងកត្តាស្ថានទម្ងន់ទោស អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលកត់សម្គាល់ឃើញថា ជនជាប់ចោទមានតួនាទីជាមេដឹកនាំធំជាងគេនៅមន្ទីរ ស២១ ហើយជនជាប់ចោទបានបំពានតួនាទីរបស់ខ្លួន ដោយបានបង្ហាត់បង្រៀន បញ្ជា និងគ្រប់គ្រង ទៅលើបុគ្គលិកក្នុងការធើ្វទារុណកម្មជាប្រព័ន្ធ និងការសម្លាប់អ្នកទោសដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសត្រូវរបស់របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយៈការបង្ហាញ “ការខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញភារកិច្ចដើម្បីធើ្វឲ្យមន្ទីរ ស២១ ដំណើរការទៅបានយ៉ាងរលូន” ដែលជា “ទីកន្លែងសម្លាប់មនុស្សដ៏ធំដោយមានការរៀបចំ”។
អង្គជំនុំជម្រះបានកត់សម្គាល់ថា ចំនួនមនុស្សស្លាប់ដ៏ច្រើនដែល កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវនោះ (ជាអប្បបរមា ១២.២៧២ នាក់) ព្រមទាំងរយៈពេលដ៏វែងនៃបទឧក្រិដ្ឋដែលបានប្រព្រឹត្ត (ជាងបីឆ្នាំ) គឺពិតជាធ្វើឲ្យសំណុំរឿងនេះជាសំណុំរឿងមួយដែលមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរជាងគេបំផុតនៅតុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ។ អង្គជំនុំជម្រះក៏បានយល់ឃើញផងដែរថា ការពិតដែលថាជនជាប់ចោទមិនមែនជាជនកំពូលនៃខ្សែបណ្តាញបញ្ជានៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ មិនអាចធ្វើជាយុត្តិកម្មក្នុងការកាត់បន្ថយទោសនោះបានទេ ហើយថា មិនមានវិធានណាមួយដែលចែងអំពីកម្រិតនៃការផ្តន្ទាទោសខ្ពស់បំផុតចំពោះចារីដែលត្រូវបានចាត់ទុកជាជនកំពូលនៃខ្សែបណ្តាញបញ្ជានោះទេ។
សំឡេងភាគច្រើនលើសលប់ (ជំទាស់ដោយចៅក្រម Klonowiecka-Milart និងចៅក្រម Jayasinghe) យល់ឃើញទៀតថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងមានកំហុសក្នុងការបកស្រាយយុត្តិសាស្ត្រពាក់ព័ន្ធរបស់តុលាការអន្តរជាតិ ឲ្យមានខ្លឹមសារថា ការរំលោភបំពានទៅលើសិទ្ធិរបស់ជនជាប់ចោទគប្បីត្រូវទទួលបានការទូទាត់ពី អ.វ.ត.ក ទោះបីជាមិនមែនជាការរំលោភបំពានរបស់ អ.វ.ត.ក និងទោះបីជាមិនមានការរំលោភលើកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីក៏ដោយ។ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងគួរតែបានបដិសេធសំណសុំសំណងរបស់ជនជាប់ចោទរួចទៅហើយ ដោយសារតែការពុំមានស្ថានភាពទាំងពីរនេះ។
ចៅក្រម Klonowiecka-Milart និងចៅក្រម Jayasinghe យល់ឃើញថា ការផ្តល់សំណងគឺជាការទទួលខុសត្រូវរបស់ អ.វ.ត.ក ហើយថា ការផ្តល់ឲ្យ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ នូវសំណងដោយការកាត់បន្ថយទោសពីការដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតមកនៅត្រឹមការដាក់ពន្ធនាគារមានកំណត់រយៈពេលត្រឹម ៣០ឆ្នាំ គឺជាការសមស្រប។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលក៏បានយល់ព្រមតាមបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាមួយផ្នែក ដែលបានស្នើសុំឲ្យសម្រេចអំពីពិរុទ្ធភាពពីបទល្មើសច្រើនអំពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។ នៅក្នុងសំអាងហេតុរបស់ខ្លួន អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានលើកឡើងថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងមានកំហុសលើអង្គច្បាប់ ដោយបានដាក់បញ្ចូលនូវឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិជាក់លាក់ទៅក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មនៃការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ជំនួសឲ្យការសម្រេចអំពីពិរុទ្ធភាពរបស់ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិទាំងអស់ដែលតុលាការបានរកឃើញថាគាត់ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ។ អាស្រ័យហេតុនេះ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលសម្រេចតម្កល់ការសម្រេចអំពីពិរុទ្ធភាព ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនៃការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងបានបញ្ចូលការសម្រេចអំពីពិរុទ្ធភាពបន្ថែមទៀតពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិនៃការសម្លាប់រង្គាល (រួមបញ្ចូលទាំងការធ្វើមនុស្សឃាត) ការធ្វើឲ្យទៅជាទាសករ ការដាក់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង ការធ្វើទារុណកម្ម ព្រមទាំងអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងទៀត។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលក៏បានយល់ព្រមតាមបណ្តឹងសាទុក្ខ ដែលធ្វើឡើងដោយអ្នកដាក់ពាក្យបណ្តឹងសុំតាំងខ្លួនជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន ១០ នាក់ ដែលពាក្យសុំរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបដិសេធចោលនៅក្នុងសាលក្រម។ ម្ចាស់បណ្តឹងសាទុក្ខជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីទាំងអស់នេះបានបង្ហាញភស្តុតាងបន្ថែមនៅក្នុងពាក្យសុំរបស់ខ្លួននៅពេលប្តឹងសាទុក្ខ ហេតុដូច្នេះហើយពួកគាត់ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០១។
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលក៏បានធ្វើសេចក្តីសម្រេចលើបណ្តឹងសាទុក្ខ ដែលធ្វើឡើងដោយដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីទាំងឡាយពាក់ព័ន្ធនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង លើសំណើរបស់ពួកគាត់សុំសំណងសមូហភាពនិងសំណងផ្លូវចិត្តផងដែរ។ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលសម្រេចតម្កល់សេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងដែលសម្រេចចងក្រង និងចុះផ្សាយនៅលើគេហទំព័រផ្លូវការរបស់ អ.វ.ត.ក នូវរាល់សេចក្តីថ្លែងសុំអភ័យទោស និងការទទួលស្គាល់ការទទួលខុសត្រូវដែលបានធ្វើឡើងដោយ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ នៅក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការសវនាការ រួមទាំងនៅដំណាក់កាលប្តឹងសាទុក្ខផងដែរ។ រាល់សំណើសុំទាមទារសំណងរបស់ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីផ្សេងទៀតទាំងអស់ ត្រូវបានអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលសម្រេចបដិសេធចោល ដោយសារតែសំណើសុំទាមទារទាំងនោះនឹងមិនអាចបង្ខំឲ្យអនុវត្តបាន ឬ ដើម្បីអនុវត្តសំណើសុំទាមទារទាំងនោះបាន ពួកគាត់នឹងត្រូវការជាចាំបាច់នូវធនធានហិរញ្ញវត្ថុរបស់ កាំង ហ្កេកអ៊ាវ ដែលជាជនក្រីក្រ ឬតម្រូវឲ្យមានការបង្គាប់ទៅរដ្ឋកម្ពុជា។
សេចក្តីសង្ខេបនៃសាលដីកាលើបណ្តឹងសាទុក្ខ ដែលត្រូវបានប្រកាសនៅក្នុងសវនាការជាសាធារណៈនាថ្ងៃនេះ មាននៅលើគេហទំព័រជាផ្លូវការរបស់តុលាការ (www.eccc.gov.kh)។ សាលដីកាលើបណ្តឹងសាទុក្ខទាំងមូលនឹងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅពេលសមស្របខាងមុខ។
សូមចុចទីនេះដើម្បីអានសាលដីកាសង្ខេប