សំណុំ​រឿង ​០០២​/០១​

នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១០ នួន ជា និង ខៀវ សំផន (រួមទាំង អៀង សារី និង អៀង ធីរិទ្ធ) ត្រូវបាន បញ្ជូនខ្លួនមកជំនុំជម្រះពីបទចោទទាំងឡាយពាក់ព័ន្ធនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ អំពើប្រល័យពូជសាសន៍ និងការរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវឆ្នាំ ១៩៤៩ ដែលត្រូវបានកំណត់ថាជាសំណុំរឿង ០០២ នៅចំពោះមុខ អ.វ.ត.ក។

បទចោទនានាប្រឆាំងនឹងជនជាប់ចោទទាំងនេះ ត្រូវបានបញ្ជាក់លំអិតនៅក្នុងដីកាដំណោះស្រាយនៃសំណុំរឿង ០០២។ ដោយសារតែ អៀង ធីរិទ្ធ ត្រូវបានរកឃើញថា ពុំមានសម្បទាអាចចូលរួមក្នុងសវនាការបាន ហើយ អៀង សារី បានស្លាប់នៅថ្ងៃទី ១៤ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៣ ដូច្នេះ ចុងចោទដែលនៅសេសសល់ក្នុងសំណុំរឿង ០០២ គឺមានតែ ខៀវ សំផន និង នួន ជា ប៉ុណ្ណោះ។

នៅខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០១១ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានសម្រេចបំបែកបទចោទនៅក្នុងដីកាដំណោះស្រាយនៃសំណុំរឿង ០០២ ទៅជាការជំនុំជម្រះផ្នែកតូចៗ។

សវនាការទីមួយក្នុងសំណុំរឿង ០០២ ដែលសំដៅលើសំណុំរឿង ០០២/០១ ត្រូវបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ២១ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១១។ បទចោទនានានៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ត្រូវបានផ្តោតទៅលើឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ដែលទាក់ទងនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដោយបង្ខំចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញនៅក្នុងខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ និងក្រោយមកទៀត ចេញពីតំបន់ផ្សេងទៀត (ដំណាក់កាលទីមួយ និងទីពីរ) និងការសម្លាប់ទាហានរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ នៅទីតាំងសម្លាប់មនុស្សទួលពោធិ៍ជ្រៃក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ ភ្លាមៗក្រោយពីខ្មែរក្រហមបានកាន់កាប់អំណាចក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥។

សេចក្តីសម្រេចបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីលើកដំបូង ដោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ត្រូវបានកម្រិតទៅលើវិសាលភាពនៃបទចោទក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិដែលទាក់ទងនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដោយបង្ខំចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញនៅក្នុងខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ និងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជននៅដំណាក់កាលទីពីរក្នុងតំបន់ផ្សេងៗទៀត ចាប់ពីខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៧៥។

សវនាការសួរដេញដោលលើភស្តុតាងក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ត្រូវបានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០១៣ ហើយសេចក្តីសន្និដ្ឋានបញ្ចប់ការពិភាក្សាដេញដោលត្រូវបានបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១៣។ សាលក្រមសាលាដំបូងត្រូវបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី ០៧ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០១៤។ នួន ជា និង ខៀវ សំផន ត្រូវបានតុលាការរកឃើញថា មានពិរុទ្ធភាពចំពោះបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ហើយត្រូវបានផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។
 

នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៦ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលនៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) បានប្រកាសសាលដីការបស់ខ្លួនលើបណ្តឹងសាទុក្ខប្រឆាំងនឹងសាលក្រមនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ដោយអង្គ​ជំនុំ​ជម្រះ​តុលា​ការ​កំពូលបាន​បដិ​សេ​ធ​ចោល​ការ​ដាក់​ពិ​រុទ្ធ​ភាព​មួយ​ចំនួន​ និង​តម្កល់​ការ​ផ្តន្ទា​ទោស​ឲ្យ​ជាប់​ពន្ធ​នា​គារ​អស់​មួយ​ជីវិត ​ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្ម​ប្រឆាំងមនុស្សជាតិ សម្រាប់ ​នួន ​ជា ​និង ​ខៀវ ​សំផន​​។


ប្រវត្តិសាវតារនៃការបំបែកសំណុំរឿង ០០២/០១ ៖

សេចក្តីសម្រេចបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីលើកដំបូង ដោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ត្រូវបានកម្រិតទៅលើវិសាលភាពនៃបទចោទក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិដែលទាក់ទងនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដោយបង្ខំចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញនៅក្នុងខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ និងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជននៅដំណាក់កាលទីពីរក្នុងតំបន់ផ្សេងៗទៀត ចាប់ពីខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៧៥។

នៅថ្ងៃទី ០៨ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០១២ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានបដិសេធផ្នែកខ្លះ និងបានទទួលយកផ្នែកខ្លះនៃសំណើរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា សុំពង្រីកវិសាលភាពនៃបទចោទនានាក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ និងបានសម្រេចដាក់បញ្ចូលបទចោទទាំងឡាយ ទាក់ទងនឹងការសម្លាប់ទាហានរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ នៅទីតាំងសម្លាប់មនុស្សទួលពោធិ៍ជ្រៃ ភ្លាមៗក្រោយពីខ្មែរក្រហមបានកាន់កាប់អំណាចក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ ទៅក្នុងវិសាលភាពនៃសំណុំរឿង ០០២/០១។

កាលពីថ្ងៃទី ០៨ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៣  នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចលើបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញាប្រឆាំងនឹងវិសាលភាពនៃបទចោទនានាក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានធ្វើមោឃភាពចំពោះសេចក្តីសម្រេចមុនៗរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ដែលធ្វើការកម្រិតវិសាលភាពនៃបទចោទក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១។

តាមរយៈសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងបានចេញសេចក្តីសម្រេចបំបែកកិច្ចដំណើរការនីតិវិធីជាថ្មី ដោយបញ្ជាក់ឡើងវិញអំពីសេចក្តីសម្រេចមុនៗរបស់ខ្លួន ក្នុងការកម្រិតវិសាលភាពនៃបទចោទនានាក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១ ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ដែលទាក់ទងនឹងការផ្លាស់ទីលំនៅប្រជាជនដោយបង្ខំចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ និងក្រោយមក ចេញពីតំបន់ផ្សេងទៀត (ដំណាក់កាលទីមួយ និងទីពីរ) និងការសម្លាប់ទាហានរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ នៅទីតាំងសម្លាប់មនុស្សទួលពោធិ៍ជ្រៃ  ភ្លាមៗក្រោយពីខ្មែរក្រហមបានកាន់កាប់អំណាចក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥។

អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលបានបដិសេធជាបន្តបន្ទាប់ នូវបណ្តឹងសាទុក្ខនានាដែលស្នើសុំឲ្យពង្រីកវិសាលភាពនៃបទចោទ ដោយបង្គាប់ថា បទចោទបន្ថែមទៀតត្រូវតែយកមកជំនុំជម្រះក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២
 

ជនជាប់ចោទ